Dünya Bankası, yeni ekonomik gelişmelerin değerlendirildiği ve Türkiye’deki ekonomik beklentilere ait tahlillerinin sunulduğu Türkiye Ekonomik İzleme Raporu’nun (TEM) son sayısını bugün yayımladı.
Rapora nazaran, başlangıçtaki ani yükselişe karşın, Türkiye’nin COVID-19 virüsünün yayılımını denetim altına aldığının altı çiziliyor. Lakin bu hassas eğilimin sürdürülebilmesi için ihtiyatlı tavrı sürdürmek gerekiyor. Bu sıhhat krizinin ekonomik tesirleri epey önemli boyutlara ulaşmış bulunmakta olup; Türkiye’nin 2018-2019 devrinde yaşadığı ekonomik yavaşlama sonrasındaki kademeli toparlanmayı rayından çıkardığı görülmektedir. Global büyümedeki yavaşlama sonucunda Türkiye’nin ihracat mallarına ve hizmetlerine olan dış talebin azalması ile birlikte cari hesaplardaki dengesizlikler yine ortaya çıkmıştır. Ayrıyeten, finansal sermayenin global seviyede inançlı limanlara akması ve Merkez Bankası rezervlerinde yaşanan sert düşüş, dış finansman ve piyasa baskılarını arttırmıştır. Dış baskılar ve yurt içinde COVID-19 salgınını denetim altına almaya yönelik uygulanan tedbirler Nisan-Mayıs aylarında yurtiçi üretimin ani bir formda durmasına yol açmıştır. Bu ekonomik tesirler, istihdamın ve işgücüne iştirakin düşmesi ile birlikte pandemi öncesinde aslında var olan işgücü piyasası zorluklarını daha da ağırlaştırmıştır. COVID-19 salgınının yol açtığı şokun tesiri 3,3 milyon kişiyi yoksulluğa sürükleyebilir. Fakat, bu insanların dörtte üçü, Türk yetkililerin pandeminin birinci andaki tesirlerine karşı uygulamaya konulan gayeli toplumsal dayanak programlarının genişletilmesi yoluyla yoksulluğa düşmekten kurtarılabilir.
Dünya Bankası Türkiye Ülke Yöneticisi Auguste Kouame mevzu ile ilgili olarak yaptığı açıklamada şunları vurguladı: “Pandemiye karşı uygulanan süratli ve kapsamlı siyaset müdahalesi salgının en makus tesirlerinin hafifletilmesine yardımcı olmuştur ve virüsün denetim altında tutulacağı ve siyaset tedbirlerinin pandeminin nasıl evrileceğine ve ulusal ve global iktisatta yaşanacak gelişmelere nazaran uyarlanacağı varsayımıyla daha erken bir toparlanmanın tabanını hazırlamıştır.”
Türkiye, global iktisatların birden fazla üzere 2020 yılında şiddetli bir süreçten geçiyor. Türkiye iktisadının bu yıl yüzde 3,8 oranında daralacağı öngörülüyor ve 2021 yılında nasıl bir toparlanma yaşanacağı ise belirsizliğini koruyor. COVID-19 salgınını denetim altında tutma ve ihtiyatlı tavrı sürdürme muhtaçlığı tüketimi dizginlerken, şirketlerin borç yükü yatırımları baskılayacak ve zayıf dış talebin ihracatı yavaşlatacağı beklenmektedir. Yatımlardaki ve işgücüne iştirakteki düşüşün, Türkiye’nin ve öbür yükselen iktisatların verimlilikte ve potansiyel ulusal gelirde yaşadığı düşüşü daha da ağırlaştırması bekleniyor.
Raporda geleceğe dönük olarak ekonomik dengesizlikleri denetim altına almaya, insanları sıhhat ve iktisadi olarak muhafazaya ve finansal bölümün istikrarını desteklemeye yönelik siyaset öncelikleri tartışılmaktadır.
Dünya Bankası Türkiye Ofisinde Program Önderi olarak vazife yapmakta olan ve raporun kadro başkanı Habib Rab mevzu ile ilgili olarak “Tesirli bir para ve mali siyaset bileşimi, çıpalanmış ekonomik beklentiler ve dış şoklara karşı güçlendirilmiş tamponlar sürdürülebilir ve güçlü bir toparlanmaya yardımcı olacaktır” dedi.
Bloomberg HT
