Şener, 2020 gerçekleşmeleri ve 2021 beklentilerine ait yaptığı açıklamada, salgının birinci dalgasında hava yollarına talebin azaldığını, daha sonra da otoritelerin aldığı kararlarla havalimanlarının bir müddet kapandığını anımsattı.
Şener, kapalı olmayan havalimanlarında sadece kargo, tahliye uçuşları ve acil uçuşların gerçekleştirildiğini söz ederek, birinci reaksiyonun bu halde verilmesinde virüsün tam olarak tanınmamasının büyük tesiri bulunduğunu kaydetti.
Bu devirde sanayi profesyonellerinin mevzuatlarla uyumlu biçimde havalimanlarının sıhhat açısından inançlı alanlar olması için gereken adımları vaktinde attığına işaret eden Şener, “Bu açıdan gerekli hijyen tedbirleri en kısa müddette hayata geçirildi. Çalışanlar ve yolcuların güvenliği her şeyin üstünde tutuldu. İlgili bakanlıklarla eksiksiz uyum yaparak çok süratli aksiyon aldık. Bu adımlar atılırken ilgili memleketler arası kuruluşlardan gereken sertifikasyonları da tüm havalimanlarımıza aldık.” diye konuştu.
Şener, sertifikasyonu almaktan çok, yapılması gerekenleri havalimanlarında sürdürülebilir halde uygulayabilmenin daha değerli olduğunu vurgulayarak, şunları kaydetti:
“Havacılık esasen kuralları çok net olan bir dal olduğu için ve sivil havacılığın birlikte işleyen çarklar bütünü olduğu düşünüldüğünde, benzeri biçimde hava yollarının da birebir hassaslıkla hareket ettiğini, uçak içi dezenfektasyon sürecinden tutun da yan yana oturan yolcuların uçak içinde birebir anda maskelerini çıkarıp yemek yememeleri gerektiğini belirten anonslarına kadar gereken hassasiyeti gösterdiğini gördük. Daha sonra virüsle ilgili gerek bilim dünyasında gerek kamuoyunda artan farkındalık ve nasıl savaşabileceğimizle ilgili datalar, bizi uçuşların gereken tedbirlerin alınması halinde tehlike oluşturmadığı sonucuna götürdü. Bu süreçte havalimanları da birbiri gerisi sıra uçuş trafiğine açıldı. Bu vesileyle kuzey yarım kürede yaz aylarına girilmesiyle öncelikle tatil gayeli seyahatler başladı. Bunu iş ve gibisi başka seyahat cinsleri izledi ve yaz aylarında çarkın döndürülebilmesi sağlandı. Sonbaharla birlikte salgının ikinci dalgasıyla karşılaştık. Bu da yolcu sayılarında ikinci düşüşün yaşanmasına neden oldu.”
Yaşananlar sonucunda tüm dünyada ve Türkiye’de yolcu sayılarında yüzde 70’lere varan düşüş gerçekleştiğini aktaran Şener, buna rağmen birbiri gerisine onay alan aşı çalışmalarının geleceğe dair umutları yeşerttiğini söyledi.
– “Yolcu sayısında 2019 düzeylerini 2023’te yakalayabiliriz”
Sani Şener, Memleketler arası Hava Nakliyatı Birliği’nin (IATA) küresel olarak dalın ziyanına ait varsayımının 90 milyar dolardan başladığını, şu anda bu sayının 140 milyar dolara çıktığını bildirdi.
Yolcu sayısı açısından 2023 yılında 2019’a eş bedel düzeylerin yakalanacağına inandığını tabir eden Şener, “2021 ve 2022 mutlaka 2020’den daha iyi olur fakat 2019’u 2023’te yakalayabiliriz diye umuyorum. Bütün bunlar aşıya ve aşının sağlayacağı yararlara bağlı. Aşılama arttıkça salgının azalacağını ve ondan sonra olağan hayata döneceğimizi düşünüyorum.” dedi.
Böylesi bir ortamda Kazakistan Almatı Havalimanı’nı satın aldıklarını anımsatan Şener, şunları kaydetti:
Almatı Havalimanı’nın operasyonunu yılın birinci çeyreği içinde devralmayı öngörüyoruz. Bununla birlikte işlettiğimiz havalimanı sayısı 15’e ulaşıyor. Evvelden belirlediğimiz amaçlarımız doğrultusunda Afrika ve Balkanlarda takip ettiğimiz projelerimiz var. Stratejik ve finansal amaçlarımızla örtüşmesi halinde bunları portföyümüze ekleyebiliriz. Ayrıyeten bizim teknoloji, duty free, yiyecek-içecek ve lounge işletme şirketlerimiz, bizim işlettiklerimiz dışında 86 havalimanında daha hizmet veriyor. Ciromuzun yüzde 40’ı şu anda yurt dışından geliyor. Orta Asya, Afrika ve Balkanlar ilgi alanımızda. Büyümekte olan ülkelerde iş yapmamız lazım. Bize yolcu büyümesi gerekiyor. Afrika’ya ‘öncü pazarlar’, Balkanlara, Orta Asya’ya ‘gelişmekte olan ülkeler’ diyoruz. Öncü pazarlarda ve gelişmekte olan ülkelerde maksadımız oradaki fırsatları kıymetlendirmek. Hem servis şirketlerimizde hem havalimanı işletme şirketlerimizde o biçimde büyümemize devam edeceğiz.”
– “2021’de Türkiye açısından olumlu bir periyoda girilecek”
Sani Şener, krizlerde makûs şeylerin yaşanabildiğini belirterek, “Siz çabucak alana inersiniz, önlemlerinizi alırsınız ve berbatın daha makûs olmasını engellemeye çalışırsınız. Berbatın daha berbata gitmemesi için elimizden geleni yaptık. Biz de bu periyotta gelir çabucak hemen hiç olmadığı için sabit masrafları önemli ölçüde kıstık. Gelir yok. Sabit masrafları mümkün olduğunca kısmak değerliydi, bunu becerdik. Hükümetin bilhassa kısa çalışma ödeneği ile verdiği dayanak bizim için çok kıymetliydi. Çalışanlarımızın sıhhati, yolcularımızın sıhhati, tedarikçilerimiz, taşeronlarımız, tüm paydaşlarımıza mevzuyu anlatabilmek çok kıymetliydi. Tüm bağlantı kanallarını açık tuttuk.” sözlerini kullandı.
Salgın sonrası süreçte Türkiye’nin önündeki fırsat ve risklere değinen Şener, konuşmasını şöyle tamamladı:
“Coğrafi pozisyon, ülkemizin en büyük avantajı. Tarihi olarak ipek ve baharat yolunun bir kesimi olmuş olan bölgemiz Çin’e tam manasıyla rakip olmasa da riski paylaştırmanın stratejik kıymetini fark eden yapılanmalar için alternatiflerden birisi olabilir. Ülkemiz, memleketler arası ticarette bir lojistik merkez olma yolunda zati. Pandemi sonrası bu alanda yatırımlara devam ederek Türkiye’nin bu mevzudaki yerini sağlamlaştırmak için daha fazla fırsat ortaya çıkabilir. Üretim merkezlerinin coğrafik olarak çeşitlenmesi üç kıtanın ortasında yer alan ülkemizin coğrafik avantajını daha da öne çıkartacaktır. İş dünyası açısından jeopolitik tansiyonlar epeyce olumsuz sonuçlar doğuruyor. Bilhassa bizim de ağır olarak iş yaptığımız Körfez ve Orta Doğu’da birtakım zahmetler yaşanıyordu. Bu yılın başında Katar ve öbür Orta Doğu ülkelerinin ortalarındaki sıkıntıları yapan olarak restore etmesi iş dünyasını rahatlatacaktır. Bu gündemin kısa mühlet içinde olağana döneceğini ve 2021’de Türkiye açısından olumlu bir periyoda girileceğini düşünüyorum.”
AA
Bloomberg HT
