Global piyasalar geçtiğimiz hafta aşılamada katedilen yol, ekonomik göstergelerin destekleyici olmasına karşın çoğunlukla satış tarafında kalırken, Biden’ın vergi planına yönelik kaynak haberler ve kripto varlıklardaki sert geri çekilmeler gündemin öncelikli unsurları oldu.
Geçen hafta finansal piyasalar ve iktisat kamuoyunda yurtiçi ve yurtdışında öne çıkan başlıklar şunlar oldu:
1) Thodex skandalı
Türkiye’de en büyük kripto para Borsası skandalına Thodex imza attı. Borsa 21 Nisan’da yaptığı açıklamayla süreçlerin durdurulduğunu ‘bakım’ açıklamasıyla duyurdu.
Açıklamanın akabinde şirketin kurucusu ve CEO’su Faruk Fatih Özer’in ve şirketin başka temsilcilerinin telefonlarına ulaşılamadı.
Bakım açıklamasının akabinde borsada parası olan kullanıcılar ortasında panik havası daha da arttı.
Arnavutluk’a kaçan kripto para borsası Thodex’in kurucusu Faruk Fatih Özer hakkında İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı’nca 22.04.2021 tarihi akşam saatlerinde Genel Müdürlüğümüze kırmızı bülten talebinin iletilmesi üzerine İnterpol nezdinde süreçler derhal başlatılmış ve 23.04.2021 tarihi saat 10.00 itibariyle kırmızı bülten çıkarılmıştır.
2) 12 futbol devinden UEFA’ya isyan bayrağı
Dünyanın en çok gelir kazanan Avrupalı dev kulüpleri biraraya gelerek Avrupa Üstün Ligi’nin kurduğu haberinin akabinde bu proje büyük reaksiyonlar üzerine fiilen askıya alındı.
Avrupa Harika Ligi’nden yapılan açıklamada “Mevcut durum göze alındığında, her vakit taraftarlara mümkün olan en iyi tecrübeyi sunma amacımızı aklımıza tutarak, projeyi tekrar şekillendirecek en uygun adımları tekrar değerlendireceğiz” denildi.
12 dev kulüple yola çıkan projeden birinci çekilme kararı Manchester City’den geldi. Manchester City’yi başka İngiliz kulüpleri takip etti. İtalya’dan Milan ve İspanya’dan Barcelona ile Atletico Madrid’in de çekilme kararı aldığı öne sürüldü. Manchester United’ın sahiplerinin ise Avrupa Üstün Ligi’nin olmaması durumunda kulübü satma kararı alacağı argüman edildi.
3) Biden’ın ‘soykırım’ ilanı
Bloomberg’in haberine nazaran ABD Lideri Joe Biden, 1915’te yaşananlar için Türkiye ile bağları germe riski taşıyan ‘soykırım’ tabirini kullanmaya hazırlanıyor.
İsminin açıklanmasını istemeyen kaynak, Biden’ın mevzuya ait açıklamayı 1915’te yaşananların 106. yıl dönümünde, Cumartesi günü yapmasının beklendiğini belirtti.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, bu hafta Haberürk’e yaptğı açıklamada, geçmişte de ABD liderlerinin seçim vaatleri kapsamında bu bahisle ilgili konuştuğunu belirtti ve “Amerika münasebetleri daha da kötüleştirmek istiyorsa tercih kendileridir” dedi. Çavuşoğlu, “ABD memleketler arası hukuku dikkate alırsa bu türlü bir karar vermez” diye konuştu. Çavuşoğlu, “bir siyasetçinin tarifinin çok fazla kıymetinin olmadığını” söyledi.
Biden, geçen yıl Kasım ayında yapılan başkanlık seçimleri için yürüttüğü kampanyada, 1915’te yaşananları ‘soykırım’ olarak tanıma vaadinde bulunmuştu. Lakin açıklamada kullanılacak lisan şimdi katılık kazanmadı.
4) Kavcıoğlu’ndan rezervler ve kripto varlıklara düzenleme açıklaması
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Lideri Şahap Kavcıoğlu, TRT Haber, CNN Türk, A Haber ortak canlı yayınına çıktı. Kavcıoğlu “Bugün rezerv konusu tartışılırken, o günkü koşulları kıymetlendirmemiz ve o günkü kurallara bakmamız gerekiyor. Merkez Bankası ile ilgili konuşurken itina göstermek gerek” dedi
Kavcıoğlu, kripto para düzenlemesine ait soru üzerine, bu bahsin çok hassas olduğunu söyledi.
Kripto paralarla ilgili dünyada altyapı, düzenleme ve denetim düzeneğinin bulunmadığına işaret eden Kavcıoğlu, “Birkaç ülke kripto parayı büsbütün yasakladı. Bu mevzuyu yalnızca yasaklayarak da halledemezsiniz. Esasen bizim bu türlü bir niyetimiz de yok.” diye konuştu.
5) Biden, zenginlere vergiyi artırmayı planlıyor
ABD Lideri Joe Biden, Bahse yakın kaynaklara nazaran, sermaye karı vergisi oranının neredeyse ikiye katlanarak yüzde 39,6’ya çıkarılmasını önerecek ve bu oran yatırım geliri üzerindeki mevcut bir ek vergi ile birleştiğinde, yatırımcılar için federal vergi oranlarının yüzde 43,4’e kadar çıkabileceği manasına geliyor.
Plan şimdi kamuya açık olmadığı için isminin açıklanmasını istemeyen kaynaklar, planın 1 milyon dolar yahut daha fazla kazananlar için sermaye yararı oranını yüzde 39,6’ya çıkaracağını, mevcut taban oranının yüzde 20’ye yükseltileceğini belirterek Obamacare’i finanse eden yatırım geliri üzerinden yüzde 3,8’lik bir vergi uygulanacak ve finansal varlıkların getirilerindeki vergi oranını fiyat ve maaş geliri üzerindeki en yüksek orandan daha yükseğe iteceklerini söylediler.
6) Ekonomik göstergeler büyük ekonomilerde toparlanmaya işaret ediyor
ABD’de işsizlik maaşı müracaatları geçen hafta da düşerek istihdam piyasasında iyileşmenin sürdüğünü gösterdi.
Çalışma Bakanlığı’nın bilgilerine nazaran işsizlik maaşı müracaatları 17 Nisan’da sona eren haftada 39 bin düşerek 547 bin oldu. Müracaatlar böylelikle Mart 2020’den bu yana birinci defa iki hafta üst üste 700 binin altında gerçekleşti. Bloomberg’in anketine katılan ekonomistlerin medyan varsayımı 610 bindi.
Aşılamaların sürat kazandığı ABD’de öncü satın alma yöneticileri endeksi (PMI) rekor düzeylere yükselirken enflasyonist baskı beklentilerini canlandıran bir performansa imza attı. IHS bilgilerine nazaran Nisan’da ülkede öncü imalat PMI 60,6 olarak kaydedildi. Bir evvelki ay bu sayı 59,1 olmuştu. Hizmet dalında ise endekste rekor izlendi. Buna nazaran Nisan’da öncü hizmet kesimi PMI 63,1 oldu. Bloomberg anketine katılan ekonomistlerin beklentisi datanın 61,5 olarak gerçekleşmesi tarafındaydı.
Evvelki hafta Çin’den gelen perakende satışlar ve sanayi üretimi bilgileri de toparlanmanın güçlü devam ettiğinin altını çizmişti.
7) Pandeminin başından bu yana en yüksek olay ve vefat sayıları kaydedildi
Geçtiğimiz hafta Sıhhat Bakanlığpı tarafından açıklanan datalara nazaran Türkiye’de pandeminin başından bu yana kaydedilen en yüksek olay ve mevt sayıları kaydedildi.
Pazartesi Salı ve Çarşammba günleri arka artda yükseliş yaşanan günlük Kovid-19 hadise sayısında Çarşamba günü 61 bin 967 kişinin testi olumlu çıktı, 362 kişi hayatını kaybetmesi ile en yüksek düzey görüldü.
Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca, “İçinde bulunduğumuz hafta başından itibaren olay artış suratı azalmaya başlamış ve gelecek günlerde düşüşe geçeceği öngörülmektedir.” değerlendirmesinde bulundu.
Bloomberg HT
