İran’da son aylarda yükselişi dizginlenemeyen dolar ve euro ülke tarihinin en yüksek düzeyine çıktı.
Ülkede özgür döviz piyasasını izleyen “bonbast.com”a nazaran, hür piyasada doların satış kuru 28 bin 100 tümene kadar çıktı.
İran’da dolar kuru birinci kere 28 bin tümeni aştı, yeni bir rekor kıran euro da 32 bin 900 tümenden süreç gördü.
Öte yandan İran İstatistik Merkezi’nin açıkladığı bilgilere nazaran, ülkedeki yıllık enflasyon yüzde 26 oldu.
Buna nazaran, geçen ay 25,8 olarak açıklanan yıllık enflasyonda bu ay yüzde 0,2 artış kaydedildi.
Ruhani’den “ekonomik meseleler karşısında etkisiz kalma” suçlamasına karşılık
İran Meclis Lideri Muhammed Bakır Kalibaf, 20 Eylül’de yaptığı bir konuşmada, yaptırımlardan kaynaklı ekonomik sıkıntılara karşı hükümeti etkisiz kalmakla suçlayarak, “Görevimiz halkı güçlendirmektir. Halkımızın sorunu, ülkeyi yönetmedeki yetersizlik, geçim koşulları ve ekonomik açıdan takviye görmemesidir.” tabirlerini kullanmıştı.
Cumhurbaşkanı Hasan Manevî ise bugün Bakanlar Şurası toplantısında yaptığı konuşmada, ABD’nin tek taraflı yaptırımlarını ekonomik savaş olarak niteleyerek, “Bugün her şeyden evvel savaş şartlarında olduğumuza, daha sonra da bu savaşın yükünün yalnızca hükümetin omuzlarında olmadığına inanmamız gerekir.” dedi.
İran’da hükümet döviz kurlarını sabitlemişti
İran’da 1 ABD doları, ocak ayının başında 13 bin 350 tümen civarında süreç görüyordu. Buna nazaran, İran’ın para ünitesi yıl başından bu yana dolar karşısında yüzde 110 bedel kaybetti. ABD’nin nükleer mutabakattan çekilmesinden sonraki 28 aylık süreçte ise tümenin dolar karşısındaki kıymet kaybı yüzde 340’a yaklaştı.
Ülkede doların Nisan 2018’de 4 bin tümenden 6 bin 100 tümen düzeylerine çıkması Manevî hükümetini harekete geçirmişti. İran Merkez Bankası, tümenin döviz kurlarına karşı bedel kaybını önlemek maksadıyla 10 Nisan 2018’de doları 4 bin 200 tümen olarak sabitlemiş ve ülkede devlet kuru ile hür piyasa kuru olarak iki farklı döviz kuru ortaya çıkmıştı. Ülkedeki ithalatçılara devlet kurundan döviz tahsisi yapılmıştı.
ABD’nin tek taraflı yaptırımları İran’ın petrol gelirlerini eritti
ABD idaresinin Mayıs 2018’de Kapsamlı Ortak Hareket Planı (KOEP) olarak isimlendirilen nükleer muahededen tek taraflı çekilerek, İran’a yönelik yaptırımları geri getirmesinin akabinde, 26 Eylül 2018’de 19 bin tümene çıkarak tarihi düzeyini gören dolar, daha sonraki süreçte 10 bin 300 tümene kadar inmişti. İran’da dolar kuru, son aylarda tekrar yükselmeye başlamış ve 18 Temmuz’da 25 bin tümeni de aşmıştı.
Bütçe ve Planlama Kurumu Lideri Muhammed Bakır Nobaht, 2 Haziran’da Meclis’te yaptığı sunumda, ülkesinin 2011’de 119 milyar dolar olan güç ihracatı gelirlerinin geçen yıl ABD yaptırımları nedeniyle 8,9 milyar dolara kadar indiğini açıklamıştı.
İran hükümeti, ABD’nin bankacılık yaptırımları nedeniyle kimi ülkelerde dondurulan milyarlarca dolar dövizin ülkeye getirilmesi için çalışma başlattığını duyurmuştu.
Bloomberg HT
