Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) Genel Müdürü Ahmet Güldal, hasat devrine kadar ana tarım eserlerinde rastgele bir arz eksikliği olmayacağını ve fiyatlarda da çok önemli artışlar yaşanmayacağını belirterek, “Fiyat artışı kelam konusu olabilecek eserlerde TMO olarak gerekli müdahale yapabilecek stoklara ve yetkilere sahibiz” dedi.
Güldal, TMO’nun vazife alanına giren hububat ve bakliyat üzere ziraî eserlerdeki fiyat gelişmelerine ait değerlendirmede bulundu.
Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının başlangıcından beri dünyada ve Türkiye’de besin fiyatlarının artış eğilimi gösterdiğini tabir eden Güldal, bu artışların üretim eksikliğinden kaynaklanmadığını söyledi.
Güldal, salgın nedeniyle ülkelerin kendi önlemlerini alma yoluna giderek, eserleri stoklama gereksinimi hissettiğine dikkati çekerek, “Bu devirde bilhassa besin ham hususlarındaki fiyat artışlarının olabileceği değerlendirildiğinden, bunu fırsat olarak görüp eseri satmama, elde tutma, ticarete mevzu etmeme ve paha kazanmasını bekleme üzere bir manada stokçuluk gayesiyle hareket edilen alanlar görüyoruz” diye konuştu.
Türkiye’de de 2020 yılında birçok eserin, bir evvelki yıla nazaran daha yüksek oranda üretildiğini kaydeden Güldal, ülkede hiçbir besin eserinde rastgele bir eksiklik, darlık ya da kıtlık çekilmediğini vurguladı.
“STOK İDARESİ YAPTIK”
Bu manada TMO olarak kendi vazife alanlarındaki eserlerle ilgili olarak salgının başlangıcından itibaren kıymetli stok idaresi hazırlığı yaptıkları bilgisini veren Güldal, şu değerlendirmede bulundu: “Hasat devriyle birlikte ve hasat periyodu sonrasında da stoklarımızı destek edici önlemleri hem iç alım ve hem dış tedariklerle güçlendirerek, geldiğimiz gün prestijiyle yeni hasat ve harman devrine kadar ülkemizin ana tarım eserlerinde rastgele bir arz eksikliği olmayacağını ve fiyatlarda da çok önemli artışların bundan sonra yaşanmayacağını görüyoruz. TMO olarak da regülasyon yapabilecek stokları ve yetkileri elimizde bulunduruyoruz. Bilhassa, ekmeğin ham unsuru olan buğday noktasında TMO’nun elinde halihazırda yeni hasat devrine kadar regülasyon sağlayacak stoklar mevcuttur.”
Güldal, Kasım 2020’den itibaren uygulamaya koydukları Elektronik Satış Platformu üzerinden un fabrikalarının taahhütname vererek TMO’dan buğday almaları formülünü başlattıklarını anımsatarak, “Bu sayede Ekim 2020 sonunda 158 liraya kadar çıkmış olan bir çuval ekmeklik un fiyatını ocak sonu prestijiyle 130-135 lira aralığında tutmuş bulunuyoruz. Yaklaşık 300 un sanayicisinin, verdiğimiz buğday karşılığında piyasaya daha uygun fiyatlarla un arz ettiklerini takip ederek süreci yönetiyoruz” sözlerini kullandı.
Ülkede un ve makarna ham hususları noktasında arz zahmetinin kelam konusu olmadığına işaret eden Güldal, şöyle konuştu: “Bütün bakliyat eserlerinde de ülkemizde arz eksikliği yoktur. Piyasada yer yer uygun fiyatlarda satışlar yapılıyor. Satış, ambalaj ve satılan yerin niteliğine nazaran fiyat değişikliği olabiliyor. Fiyat artışı kelam konusu olabilecek eserlerde TMO olarak gerekli müdahale yapabilecek stoklara ve yetkilere sahibiz. Tüketicilerin piyasayı inceleyerek, araştırarak uygun fiyatlı noktaları tercih ederek alışveriş yapmalarında yarar var. Vazife alanımız içinde yer alan hububat ve bakliyat eserlerinin piyasa fiyatlarını yıl boyunca yakından takip ediyor, üretici, tüketici ve bölüm paydaşlarımızın mağdur olmaması için gereken önlemleri alıyoruz.”
“PİYASA FİYATININ ALTINDA SATIYORUZ”
Kuru besin unsurlarındaki fiyat gelişmelerine de değinen Güldal, şunları kaydetti: “TMO’nun vazife alanındaki pirinç, nohut ve mercimek üzere eserleri de tüketicilerimize piyasa fiyatlarının altında kendi satış noktalarımızda perakende olarak satıyoruz, toptan alıcılara da daha uygun fiyatlarla toplu satış yapıyoruz. Örneğin, piyasa fiyatı 8,75 ila 15 lira ortasında değişen Osmancık pirinç, TMO’da kilogramı 7,30 liradan satılıyor. Piyasa fiyatı 10,5-20 lira olan baldo pirinç de TMO tarafından kilogramı 9 liradan satışa sunuluyor. Yarım kilogram kavrulmuş fındığın fiyatı piyasada 40-50 lira iken, TMO’da 30 lira. 5 litrelik rafine fındık yağının fiyatı piyasada 200 ila 280 lira ortasında değişirken, biz 120 liraya satışa sunuyoruz. Kuru üzüm, kuru incir ve kuru kayısıyı paketli olarak sırasıyla 10, 18 ve 19 liradan satıyoruz. Bu eserlerin piyasa fiyatı 20, 35 ve 30 liraya çıkıyor. Biz nohudu tane boyutuna nazaran kilogramı 6-7 liradan, yeşil mercimeği de 6 liradan satıyoruz. Böylelikle, bu eserleri piyasa fiyatlarının altına tüketicilere ulaştırıyoruz.”
Güldal, bu eserleri temin için sayısı 154 olan TMO satış noktalarına ulaşamayan tüketicilerin, PttAVM’nin internet sitesi üzerinden de eserlere erişebileceğini söyledi.
Geçen yıl aralık ayına kadar yağışların hudutlu ölçüde olmasının kaygı yarattığını vurgulayan Güldal, “Ancak bilhassa ocak ayının ikinci yarısından itibaren ülkemizin yer yer değerli ölçüde yağış alması bu riski büsbütün ortadan kaldırmasa da büyük ölçüde hafifletti. İlkbahar devrinin yağışlı geçmesi durumunda da ziraî üretim açısından kuraklık tesirinin çok sonlu kalabileceğini değerlendiriyoruz” dedi.
Bloomberg HT
