Yeni tip koronavir\u00fcs\u00fcn (Kovid-19) global ekonomilerde meydana getirdi\u011fi sars\u0131nt\u0131n\u0131n tesirlerini hafifletmek i\u00e7in d\u00fcnya genelinde neredeyse b\u00fct\u00fcn merkez bankalar\u0131 geni\u015flemeci siyasetlere ba\u015fvururken, ba\u015fta ABD Merkez Bankas\u0131 (Fed) olmak \u00fczere bir\u00e7ok merkez bankas\u0131, trilyonlarca dolarl\u0131k mali geni\u015flemeye gitti.<\/p>\n

Bir\u00e7ok \u00fclke, bu \u00f6nlemlere ek olarak geni\u015flemeci mali siyasetlerini da devreye al\u0131rken, h\u00fck\u00fcmetler milyarlarca dolarl\u0131k dayanak paketleri a\u00e7\u0131klad\u0131.<\/p>\n

Geli\u015fmekte olan \u00fclkeler de Kovid-19 salg\u0131n\u0131n\u0131n ekonomik tesirleriyle \u00e7abada ellerindeki b\u00fct\u00fcn imkanlar\u0131 kullan\u0131ma sunmak durumunda kald\u0131.<\/p>\n

Mevzuya ait New York Fed’in internet sitesinde yer alan “Geli\u015fmekte olan \u00fclkeler nakd\u00ee geni\u015flemeye gitmeli mi?” isimli \u00e7al\u0131\u015fmada, mali geni\u015flemenin kriz devirlerinde geli\u015fmekte olan \u00fclkeler i\u00e7in de uygulanabilir oldu\u011fu belirtildi.<\/p>\n

\u00c7al\u0131\u015fmada, Kovid-19 salg\u0131n\u0131n\u0131n geli\u015fmekte olan \u00fclke ekonomilerine tesirini azaltmak i\u00e7in dalgal\u0131 kur rejimi uygulayan ve harekat alan\u0131na sahip merkez bankalar\u0131n\u0131n mahall\u00ee para cinsinden tahvil al\u0131m\u0131 yaparak makroekonomik siyasetleri destekleyebilece\u011fi kaydedildi.<\/p>\n

Geli\u015fmekte olan \u00fclkelerin bor\u00e7lanamamas\u0131 sorun olu\u015fturuyor<\/strong><\/p>\n

Geli\u015fmekte olan \u00fclkelerdeki sermaye \u00e7\u0131k\u0131\u015f\u0131n\u0131n Kovid-19 salg\u0131n\u0131ndan evvel ba\u015flad\u0131\u011f\u0131 ve bu cins geli\u015fmelerin ekonomik aktiviteyi k\u0131ymetli \u00f6l\u00e7\u00fcde d\u00fc\u015f\u00fcrebilece\u011fi aktar\u0131lan \u00e7al\u0131\u015fmada, salg\u0131nla birlikte artan tasarruf e\u011filimi ve mahall\u00ee paralardaki k\u0131ymet kayb\u0131n\u0131n ise 2008 global finans krizinde oldu\u011fu \u00fczere krizin ekonomik tesirlerini yumu\u015fatamayabilece\u011fi bildirildi.<\/p>\n

\u00c7al\u0131\u015fmada, Kovid-19 salg\u0131n\u0131n\u0131n geli\u015fmekte olan \u00fclke ekonomileri \u00fczerinde epey a\u011f\u0131r tesirleri oldu\u011funa i\u015faret edilerek, “Geli\u015fmekte olan \u00fclkelerde istihdam, geli\u015fmi\u015f \u00fclkelere nazaran daha sert d\u00fc\u015ft\u00fc. Emtia \u00fcreticisi geli\u015fmekte olan \u00fclkeler emtia fiyatlar\u0131ndaki d\u00fc\u015f\u00fc\u015ften, ba\u015fkalar\u0131 de ferd\u00ee transferler ve turizm gelirlerindeki azal\u0131\u015ftan \u00f6t\u00fcr\u00fc hayli negatif etkilendi.” s\u00f6zleri kullan\u0131ld\u0131.<\/p>\n

Geli\u015fmekte olan \u00fclke ekonomilerinin Kovid-19 kaynakl\u0131 ekonomik \u015foklar\u0131n yan\u0131nda k\u0131s\u0131tl\u0131 bor\u00e7lanabilme imkanlar\u0131n\u0131n da bu \u00fclkeleri s\u0131k\u0131nt\u0131 durumda b\u0131rakt\u0131\u011f\u0131 aktar\u0131lan \u00e7al\u0131\u015fmada, Milletleraras\u0131 Para Fonu’nun da (IMF) yeteri kadar kayna\u011fa sahip olmamas\u0131n\u0131n durumu daha d\u00fc\u015f\u00fcnceli bir hale getirdi\u011fi vurguland\u0131.<\/p>\n

\u00c7al\u0131\u015fmada, klasik olarak bu t\u0131p durumlarda \u00fclkelerin geni\u015flemeci mali siyasetlerini bor\u00e7luluk durumlar\u0131 el verdi\u011fi \u00f6l\u00e7\u00fcde kullanmas\u0131n\u0131n yararl\u0131 olabilece\u011fi, geli\u015fmekte olan \u00fclkelerin bor\u00e7 stoklar\u0131n\u0131n GSYH’ye oran\u0131n\u0131n 2019 sonunda y\u00fczde 50’den fazla olmas\u0131 sebebiyle kelam konusu ad\u0131mlar\u0131n at\u0131labilmesi i\u00e7in yeteri kadar yer olmad\u0131\u011f\u0131 belirtildi.<\/p>\n

Kimi \u00fclkeler, mali geni\u015fleme ad\u0131mlar\u0131 uyguluyor<\/strong><\/p>\n

Geli\u015fmekte olan \u00fclke ekonomilerinin, Kovid-19 kaynakl\u0131 sorunlara geni\u015fleyici para siyasetleriyle ve para \u00fcnitelerinin bedel kaybetmesine m\u00fcsaade vererek kar\u015f\u0131l\u0131k verdi\u011fine dikkati \u00e7ekilen \u00e7al\u0131\u015fmada, kimi \u00fclkelerin ise geli\u015fmi\u015f \u00fclkelerin kulland\u0131\u011f\u0131 mali geni\u015fleme ad\u0131mlar\u0131n\u0131 uygulad\u0131\u011f\u0131 aktar\u0131ld\u0131.<\/p>\n

\u00c7al\u0131\u015fmada, tahvil piyasalar\u0131n\u0131n ve yabanc\u0131 yat\u0131r\u0131mc\u0131lar\u0131n nakd\u00ee geni\u015fleme ad\u0131mlar\u0131na olumlu yakla\u015ft\u0131\u011f\u0131 ve bir\u00e7ok \u00fclkenin uzun periyotlu tahvil faizlerinde de\u011ferli d\u00fc\u015f\u00fc\u015fler kaydedildi\u011fi, at\u0131lan ad\u0131mlar\u0131n lokal para \u00fcnitelerinin paha kazanmas\u0131na yard\u0131mc\u0131 oldu\u011fu ya da en az\u0131ndan k\u0131ymet kay\u0131plar\u0131n\u0131 yava\u015flatt\u0131\u011f\u0131n\u0131n ortaya \u00e7\u0131kt\u0131\u011f\u0131 vurguland\u0131.<\/p>\n

Bir\u00e7ok geli\u015fmekte olan \u00fclke iktisad\u0131n\u0131n kendi para \u00fcnitelerinde bor\u00e7lanabildi\u011fi ve kur riskini azaltabildi\u011fine i\u015faret edilen \u00e7al\u0131\u015fmada, “Bu \u00fclkelerin bor\u00e7lar\u0131nda aslan hissesini mahall\u00ee para \u00fcnitesiyle yap\u0131lan bor\u00e7lanmalar al\u0131rken, 2019 sonu prestijiyle kamu bor\u00e7lar\u0131n\u0131n y\u00fczde 79’unu mahall\u00ee para cinsinden bor\u00e7lar olu\u015fturuyor.” denildi.<\/p>\n

\u00c7al\u0131\u015fmada, h\u00fck\u00fcmetlerin kriz devirlerinde merkez bankalar\u0131 arac\u0131l\u0131\u011f\u0131yla uygulad\u0131\u011f\u0131 tahvil al\u0131m programlar\u0131n\u0131n piyasalardaki likidite zahmetini olumlu tarafta etkiledi\u011fi ve bor\u00e7lanma maliyetlerini a\u015fa\u011f\u0131 \u00e7ekti\u011fi kaydedildi.<\/p>\n

Yabanc\u0131lar\u0131n k\u0131ymetli \u00f6l\u00e7\u00fcde mahall\u00ee para cinsinden tahvil sahibi oldu\u011fu ekonomilerde lokal paran\u0131n k\u0131ymet kaybetmesinin, o \u00fclkenin tahvil piyasalar\u0131nda ziyan\u0131na sat\u0131\u015flar\u0131 beraberinde getirebilece\u011fi belirtilen \u00e7al\u0131\u015fmada, bu cins durumlarda tahvil getirileriyle para \u00fcnitesinde \u00f6nemli oynakl\u0131klar\u0131n meydana gelebilece\u011fi aktar\u0131ld\u0131.<\/p>\n

\u00c7al\u0131\u015fmada, merkez bankalar\u0131n\u0131n kesin al\u0131c\u0131 konumunda olmas\u0131 halinde piyasalardaki likiditeyi koruyabilece\u011fi ve oynakl\u0131\u011f\u0131 hafifletebilece\u011fi, b\u00f6ylece b\u00fct\u00e7e a\u00e7\u0131klar\u0131n\u0131 finanse edebilece\u011fi \u00fczere, yabanc\u0131lar \u00fczerindeki sat\u0131\u015f bask\u0131s\u0131n\u0131 da azaltabilece\u011fi kaydedildi.<\/p>\n

Mali geni\u015flemenin riskleri oldu\u011fu da g\u00f6z \u00f6n\u00fcne al\u0131nmal\u0131<\/strong><\/p>\n

Mali geni\u015flemenin enflasyon ve mahall\u00ee para \u00fcnitesinin k\u0131ymet kaybetmesi \u00fczere de\u011ferli riskleri oldu\u011funa da i\u015faret edilen \u00e7al\u0131\u015fmada, geli\u015fmekte olan \u00fclkelerin \u00e7o\u011funlu\u011funda enflasyon beklentilerinin hayli d\u00fc\u015f\u00fck oldu\u011fu belirtildi.<\/p>\n

\u00c7al\u0131\u015fmada, 2008 krizi s\u0131ras\u0131nda para \u00fcnitelerindeki k\u0131ymetli paha kay\u0131plar\u0131n\u0131n enflasyon \u00fczerinde hafif ve s\u00fcreksiz tesiri oldu\u011fu, yap\u0131lan \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131n d\u00f6viz kurunun enflasyon \u00fczerindeki yans\u0131mas\u0131n\u0131n geli\u015fmekte olan \u00fclkelerde de geli\u015fmi\u015f \u00fclkelerde oldu\u011fu \u00fczere d\u00fc\u015f\u00fck d\u00fczeylere indi\u011fi kaydedildi.<\/p>\n

T\u00fcketim ve \u00fcretim alanlar\u0131nda ithalat y\u00fck\u00fc y\u00fcksek iktisatlar\u0131n ise bu siyasetleri izlerken k\u0131ymetli enflasyonist bask\u0131larla kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya kalabilece\u011fi aktar\u0131lan \u00e7al\u0131\u015fmada, bu t\u00fcrl\u00fc bir durumda lokal para \u00fcnitesindeki paha kayb\u0131n\u0131n \u00f6zel kesim bilan\u00e7olar\u0131ndaki kur riskini art\u0131rabilece\u011fi de vurguland\u0131.<\/p>\n<\/p>\n

Bloomberg HT<\/span><\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Yeni tip koronavir\u00fcs\u00fcn (Kovid-19) global ekonomilerde meydana getirdi\u011fi sars\u0131nt\u0131n\u0131n tesirlerini hafifletmek i\u00e7in d\u00fcnya genelinde neredeyse b\u00fct\u00fcn …<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":11501,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[4],"tags":[156,1665,1667,405,1666],"class_list":["post-11500","post","type-post","status-publish","format-standard","has-post-thumbnail","hentry","category-ekonomi","tag-borc","tag-calismada","tag-gelismekte-olan-ulkeler","tag-ulkeler","tag-yerel-para"],"yoast_head":"\n