Global merkez bankac\u0131lar, bir vakitler ola\u011fand\u0131\u015f\u0131 ve s\u00fcreksiz olarak k\u0131ymetlendirdikleri para siyasetlerinin art\u0131k ola\u011fan ve uzun periyodik hale gelmekte oldu\u011funu fark ediyorlar.<\/p>\n

2008 y\u0131l\u0131ndaki finans krizi ve bu y\u0131l yine koronavir\u00fcs pandemisi hasebiyle, Fed, Avrupa Merkez Bankas\u0131 (AMB) ve bunlar\u0131n uluslasraras\u0131 alandaki benzerlerinin de\u011ferli k\u0131sm\u0131, ekonomilerini resesyondan ve deflasyon tehdidinden korumak i\u00e7in \u00e7ok daha agresif ve inovatif hale geldi.<\/p>\n

Bu merkez bankalar\u0131 son aylarda yaln\u0131zca nakd\u00ee geni\u015fleme (QE) \u00fczere birinci sefer Lehman Brothers Holding Inc.’nin batmas\u0131n\u0131n akabinde uygulamaya koyduklar\u0131 geni\u015f \u00e7apl\u0131 siyasetleri de\u011fil, birebir vakitte daha bile ezoterik poltikalar uygulamaya ba\u015flad\u0131lar.<\/p>\n

Merkez bankalar\u0131 bilinmeyen topraklarda daha derinlere iniyor. Fed farkl\u0131 halde tahvilleri sat\u0131n al\u0131yor, AMB negatif faizlerle daha yarat\u0131c\u0131 oluyor ve Avustralya, Japonya gibisi tahvil faizlerinde denetim stratejisini g\u00fcndeme al\u0131yor.<\/p>\n

Global toparlanman\u0131n hala bilinmeyen olmas\u0131 ve vir\u00fcs\u00fcn \u00e7al\u0131\u015fanlar ve patronlarda hasara yol a\u00e7mas\u0131 ile birlikte, para siyasetinin \u00f6n\u00fcm\u00fczdeki y\u0131llarda muhtemelen, merkez bankalar\u0131n\u0131n yapay bir halde piyasalar\u0131 \u015fi\u015firdi\u011fi ya da fiyatlardaki y\u00fckseli\u015fi tetikledi\u011fi s\u00f6ylen se bile, \u00e7ok gev\u015fek kalmaya devam edecek.<\/p>\n

Bu t\u00fcrl\u00fc bir g\u00f6r\u00fcn\u00fcm, Fed’in daha evvel y\u00fczde 2 gayesinin alt\u0131nda<\/b> kalmas\u0131ndan \u00f6t\u00fcr\u00fc enflasyonun gelecekte muhta\u00e7l\u0131k duyulursa bu maksat d\u00fczeyinin \u00fczerine \u00e7\u0131kmas\u0131na m\u00fcsaade verece\u011fi yolundaki karar\u0131 ile daha da g\u00fc\u00e7lendi. Fed, Japonya Merkez Bankas\u0131 ve \u0130ngiltere Merkez Bankas\u0131 bu hafta siyaset toplant\u0131lar\u0131n\u0131 ger\u00e7ekle\u015ftirecek ve bu durum yat\u0131r\u0131mc\u0131lr\u0131n yeni inovatif kararlar konusunda alarma ge\u00e7mesine neden oluyor.<\/p>\n

Standard Bank D\u00f6viz strateji m\u00fcd\u00fcr\u00fc Steve Barrow, “Koronavir\u00fcs krizi 2008’deki finans krizinden katbekat daha y\u0131k\u0131c\u0131,” dedi ve “Daha s\u0131k\u0131 para siyasetlerine d\u00f6n\u00fc\u015f\u00fcn finans krizi sonras\u0131na k\u0131yasla uzun ve muhtemelen \u00e7ok daha uzun olaca\u011f\u0131 yolunda \u00e7ok fazla neden var” halinde g\u00f6r\u00fc\u015f bildirdi.<\/p>\n

Ekonomileri destekleme muhta\u00e7l\u0131\u011f\u0131n\u0131n nihayetinde merkez bankalar\u0131n\u0131, tahminen de h\u00fck\u00fcmetlerle ahenk i\u00e7inde, daha bile fazlas\u0131n\u0131 yapmaya itip itmemek konusunda tart\u0131\u015fmalar her ge\u00e7en g\u00fcn art\u0131yor. Para siyaseti yap\u0131c\u0131lar\u0131 halihaz\u0131rda maliye siyaseti yap\u0131c\u0131lar\u0131 ile, ortalar\u0131ndaki klasik sorumlululuk alan\u0131 ayr\u0131m\u0131na ra\u011fmen, daha \u00f6nceye g\u00f6re \u00e7ok daha yak\u0131n \u00e7al\u0131\u015f\u0131yorlar.<\/p>\n

Nakd\u00ee Finansman<\/strong><\/p>\n

M\u00fcmk\u00fcn ad\u0131mlar h\u00fck\u00fcmetlerin b\u00fct\u00e7e a\u00e7\u0131klar\u0131n\u0131 direkt finanse etmesini i\u00e7eriyor. \u00c7a\u011fda\u015f Para Teorisinin (MPT) bu temel unsuru, borcun parasalla\u015ft\u0131r\u0131lmas\u0131na ait evvelki kayg\u0131lar\u0131 fazla dikkate alm\u0131yor. Eski bir konseptin yine markalanmas\u0131 olan MPT, evvelce ka\u00e7\u0131n\u0131lan bahislerin k\u0131ymet kazanmakta oldu\u011funun temel bir \u00f6rne\u011fi durumunda.<\/p>\n

Siyaset yap\u0131c\u0131lar \u015fimdilik bu \u00fczere ad\u0131mlara direniyorlar, lakin mevcut \u00f6nlemlerini \u00e7ok u\u00e7lara geni\u015fletmekten de b\u00fcsb\u00fct\u00fcn uzak durmuyorlar. Bank of America K\u00fcresel Research ekonomistleri, Temmuz sonu prestijiyle, merkez bankalar\u0131n\u0131n 147 g\u00fcnde 164 kez faiz indirimi yapt\u0131klar\u0131n\u0131 ve 8.5 trilyon dolar b\u00fcy\u00fckl\u00fc\u011f\u00fcnde te\u015fvik taahh\u00fctleri oldu\u011funu kaydediyorlar.<\/p>\n

JPMorgan Chase & Co.’nun ortalama global faiz \u00f6l\u00e7\u00fcm\u00fc yaln\u0131zca y\u00fczde 1 d\u00fczeyinde ve geli\u015fmi\u015f \u00fclkeler i\u00e7in bu ortalama birinci sefer s\u0131f\u0131r d\u00fczeyinin alt\u0131na indi.<\/p>\n

\u00d6rne\u011fin Fed pandemiye misal poitikalarla 2008 krizine g\u00f6re daha s\u00fcratli bir reaksiyon verdi ve hatta daha da ileriye gitti. ABD merkez bankas\u0131 g\u00f6sterge faizi s\u0131f\u0131r d\u00fczeyi yak\u0131n\u0131na d\u00fc\u015f\u00fcrd\u00fc ve devlet tahvilleri al\u0131mlar\u0131na tekrar ba\u015flad\u0131 ve hatta acil yard\u0131m programlar\u0131n\u0131 mahall\u00ee idareler, k\u00fc\u00e7\u00fck ve orta uzunluk i\u015fletmeler ve b\u00fcy\u00fck \u015firketlere kadar yayd\u0131.<\/p>\n

Fed’in bilan\u00e7o b\u00fcy\u00fckl\u00fc\u011f\u00fc art\u0131k 7 trilyon dolar dolara ula\u015fm\u0131\u015f durumda. Bilan\u00e7o Ocak ay\u0131nda 4 trilyon dolar ve 2015’te g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fc evvelki doru\u011funda 4.5 trilyon dolar d\u00fczeylerindeydi.<\/p>\n

Ola\u011fand\u0131\u015f\u0131 Siyasetler<\/strong><\/p>\n

Fed, AMB ve Japonya Merkez Bankas\u0131’n\u0131n y\u0131llar evvel uygulamaya koydu\u011fu negatif faiz stratejisini, bankac\u0131l\u0131k sistemine hasar vermekten ya da kanun yap\u0131c\u0131lar\u0131 huzursuz etmekten korktuklar\u0131 i\u00e7in ba\u015flatmaktan ka\u00e7\u0131n\u0131yor. Fakat AMB asl\u0131nda Mart ay\u0131nda, elde etti\u011fi likiditeyi ger\u00e7ek iktisada kredi vermede kullanacak bankalar i\u00e7in \u00fcst\u00fcn d\u00fc\u015f\u00fck faiz getirerek ve hatta faizleri g\u00f6sterge faizinin alt\u0131na indirerek siyasetini geni\u015fletmi\u015fti.<\/p>\n

Avustralya, Yeni Zelanda ve Hindistan merkez bankalar\u0131, muhakkak vadelerdeki tahvillerin faizlerini etkilemeye \u00e7al\u0131\u015fan siyasetlere y\u00f6nelerek Japonya’n\u0131n getiri e\u011frisi denetimi stratejisine misal uygulamalara ge\u00e7ti.<\/p>\n

Merkez bankalar\u0131n\u0131n hangi varl\u0131klar\u0131 sat\u0131n almakta istekli olduklar\u0131 konusunda, ABD’nin uygulamalar\u0131n\u0131n da \u00f6tesine ge\u00e7ildi\u011fi g\u00f6r\u00fcl\u00fcyor. Avustralya, Yeni Zelanda ve Kanada bu y\u0131l birinci defa devlet tahvili sat\u0131n ald\u0131 ve Kanada Merkez Bankas\u0131 ayr\u0131yeten \u00f6zel kesim tahvilleri de al\u0131yor. G\u00fcney Kore ve \u0130sve\u00e7 merkez bankalar\u0131 \u00f6zel kesim tahvilleri ve ticari ka\u011f\u0131tlar almaya ba\u015flad\u0131.<\/p>\n

Ayr\u0131yeten daha fazla merkez bankas\u0131 kelaml\u0131 y\u00f6nlendirme olarak isimlendirilen stratejiye y\u00f6neldi. Bu y\u00f6nlendirme ile merkez bankalar\u0131, yat\u0131r\u0131mc\u0131lar\u0131n, t\u00fcketicilerin ve firmalar\u0131n inanc\u0131n\u0131 art\u0131rmak i\u00e7in para siyasetini a\u015fik\u00e2r bir m\u00fcddet gev\u015fek tutmay\u0131 taahh\u00fct ediyorlar.<\/p>\n

Bloomberg Economics ba\u015fekonomisti Tom Olric, “Ola\u011fand\u0131\u015f\u0131n\u0131n yeni ola\u011fan olmas\u0131 ile birlikte, merkez bankalar\u0131 yeni zorluklarla kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya,” dedi ve “A\u015f\u0131r\u0131 te\u015fvikler epey iyi \u00e7al\u0131\u015ft\u0131. Bunlardan \u00e7\u0131k\u0131\u015f daha da s\u0131k\u0131nt\u0131 olacak. Artan enflasyona ait i\u015faretler bir test olacak. Durumun ciddiyeti merkez bankalar\u0131n\u0131 maliye siyaseti ile e\u015fg\u00fcd\u00fcm i\u00e7inde bulunacaklar\u0131 alanlara s\u00fcr\u00fckl\u00fcyor ve demokratik hesap verilebilirlik muhta\u00e7l\u0131\u011f\u0131 ba\u011f\u0131ms\u0131zl\u0131\u011fa ait sorular\u0131 ortaya \u00e7\u0131kar\u0131yor” halinde g\u00f6r\u00fc\u015f bildirdi.<\/p>\n<\/p>\n

Bloomberg HT<\/span><\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Global merkez bankac\u0131lar, bir vakitler ola\u011fand\u0131\u015f\u0131 ve s\u00fcreksiz olarak k\u0131ymetlendirdikleri para siyasetlerinin art\u0131k ola\u011fan ve uzun periyodik hale …<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":6350,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[4],"tags":[149,1148,563,108,39],"class_list":["post-6349","post","type-post","status-publish","format-standard","has-post-thumbnail","hentry","category-ekonomi","tag-faiz","tag-merkez-bankalari","tag-merkez-bankasi","tag-para","tag-politika"],"yoast_head":"\n