İktisat kamuoyu Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıklayacağı yılın üçüncü çeyreğine ait büyüme bilgilerine odaklandı.
30 Kasım’da açıklanacak büyüme datalarında salgının olumsuz tesirlerinin akabinde toparlanmaya çalışan Türkiye iktisadının geleceğine dair sinyaller aranacak.
Öncü göstergeler ve bu göstergelere dayanan beklentiler üçüncü çeyrekte toparlanma olacağına işaret etti. İşte üçüncü çeyreğe ait büyüme dataları öncesinde not etmeniz gereken gelişmeler…
Öncü göstergeler olumlu geldi
Büyüme sayılarına ait beklentilere data sağlayan birtakım öncü göstergeler Türkiye iktisadında 3. çeyrekte, berbat geçen 2. çeyreğin akabinde toparlanmanın ivmelendiğini gösterdi.
Bu kapsamda en değerli öncü göstergelerden biri olan sanayi üretiminde 3. çeyrekte yükseliş izlendi. TÜİK sayılarına nazaran takvim tesirinden arındırılmış sanayi üretimi 2020 yılı üçüncü çeyreğinde bir evvelki yılın tıpkı çeyreğine nazaran yüzde 7,7 arttı. Bir evvelki çeyreğe nazaran mevsim ve takvim tesirlerinden arındırılmış sanayi üretimi ise yüzde 30,3 arttı. İkinci çeyrekte sanayi üretimi koronavirüs salgınının tesiriyle yıllık yüzde 16,9 daralma kaydetmişti.
Sanayi üretimindeki toparlanmaya paralel olarak imalat satın alma yöneticileri endeksi (PMI) tarafında da yükseliş ivmesi 3. çeyrekte devam etti. Temmuz’da 56,9 düzeyine kadar çıkan imalat PMI, Eylül ve Ağustos’ta da 50’nin üzerindeki seyrini korudu.
Perakende satış endeksleri de hane halkı harcamalarında 3. çeyrekte toparlanma yaşandığını gösterdi. Temmuz’da bir evvelki yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 12,5 artış gösteren perakende satış endeksi, Ağustos’ta yüzde 6, Eylül’de de yüzde 7,8 yıllık artış gösterdi.
Ekonomistler yüzde 5,5 büyüme bekliyor
Tüm bu öncü göstergeleri tahlil eden ekonomistler yılın üçüncü çeyreğinde Türkiye iktisadının yüzde 5,5 büyüyeceğini öngördü.
Bloomberg HT Araştırma’nın hazırladığı büyüme anketine 20 kurum katıldı. Medyan kestirim Türkiye iktisadının 2020 yılının 3. Çeyreğinde yüzde 5,5 büyüyeceği tarafında oluştu.
Ankete katılan kurumlardan en düşük kestirimi paylaşan kurum yüzde 3,5; en yüksek kestirimi paylaşan kurum ise yüzde 7,1 büyüme gerçekleşeceği istikametinde beklentilerini paylaştı.
Yeni bakan Elvan öncü göstergelerdeki toparlanmaya vurgu yaptı
Ekonomistlerin beklentileri yüzde 5,5 düzeyini işaret ederken iktisat idaresi de üçüncü çeyrekte büyümenin epeyce olumlu bir görünüm sergileyeceği görüşünde. 2020 yılının üçüncü çeyreğine ait tam bir büyüme varsayımı paylaşmasa da yeni Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan da üçüncü çeyrekte öncü göstergelerin toparlandığına işaret etmişti.
Elvan, TBMM’de kendi bakanlığının bütçe sunuşunda mayıs ayının ikinci yarısından itibaren kısmi, haziran ayından itibaren ise kapsamlı bir olağanlaşma sürecine geçilmesinin ekonomik aktiviteyi desteklediğini vurgulayarak, “Sanayi üretimi, itimat endeksleri ve kapasite kullanım oranı üzere öncü bilgiler, ikinci çeyrekteki daralmanın akabinde güçlü bir toparlanmaya işaret etmektedir. Yılın ikinci yarısında tüketim, yatırım ve ihracattaki toparlanma eğiliminin büyümeyi olumlu etkilemesini öngörüyoruz. Böylelikle, büyümenin bu yıl yüzde 0,3 oranında gerçekleşmesini bekliyoruz.” diye konuşmuştu.
Bloomberg HT
