IATA’nın haziran ayında yayınladığı bölüm istatistikleri raporuna nazaran havacılık dalındaki şirketlerin toplam gelirlerinin 838 milyar dolardan 419 milyar dolara gerileyerek 2020 yılında %50 oranında azalacağı kestirim ediliyor.
Şirketlerin ise bu açığı daha çok kargo uçuşlarına yönelerek kapatmaya çalışacağı da öngörülenler ortasında. Rapora nazaran 2019 yılında kargo uçuşlarından elde edilen gelirler 102.4 milyar dolar düzeylerindeyken, 2020 yılında 110.8 milyar dolar düzeylerine çıkması bekleniyor.
Bloomberg HT’ye verdiği bir röportajda “Havayollarının kargo uçuşlarını artırarak uzun aralık uçuşlardan kaybettiklerini telafi etmeleri zor” diyen JLS Consulting Kurucusu ve Havacılık Bölümü Stratejisti John Strickland, birçok havayolu ve Türk Hava Yolları için en büyük sorunun ABD ve Avustralya üzere ülkelere düzenledikleri uzun ara uçuşların koronavirüs nedeniyle durması olduğunu belirtti.
“Büyük ve uzun aralık uçabilen filolara sahip olan Türk Hava Yolları üzere şirketler için en büyük sorunun bu rotaların kullanıma kapanması” olduğunu belirten Strickland, “Bazı havayolları uçaklarını kargo uçuşları için kullanabilir ya da boş koltuklar yerine daha çok kargo yükü taşıyabilir ancak bu uzun ara uçuşlardan kaybedilen yolcu trafiğini telafi etmeyecektir” dedi.
Şirketler küçük gövdeli uçakların sayılarını artırıyor
Havayollarına verilen devlet takviyelerinin her ülke için farklı özelliklerde olduğunu söyleyen Strickland, “Destekler parayı halihazırda verimli bir halde kullanmayan havayollarına verildiği takdirde bu yalnızca fazladan kapasite oluşturarak verimsiz bir operasyonun devam ettirilmesine neden olur lakin tekrar de daha fazla devlet takviyesi verileceğini iddia ediyorum” diye ekledi.
Bloomberg Intelligence Analistleri George Ferguson ve François Duflot’un yayınladığı bir araştırmaya göreyse havayollarının kullanım için hazırladığı uçaklar giderek artıyor fakat servise sokulan uçakların daha küçük gövdeli olduğu dikkat çekiyor.
Kullanıma hazır hale getirilen filolar ABD’de %0.6, Avrupa’da ise %1.3 artış gösterdi. Ama çeşitli havayolları küçük gövdeli uçakları kullanıma sokmayı tercih ederek filolarındaki büyük gövdeli uçakların çoğunluğunu hala park halinde bekletiyor.
CFO’lar 2 yıldan evvel toparlanma beklemiyorlar
IATA tarafından çeyreklik bazda yapılan ve havayolları CFO’larının katıldığı kesim inancı anketine göreyse hem kargo hem yolcu uçuşları için geleceğe yönelik talepte bir toparlanma beklenirken kesim getirisinde daha zayıf bir iyileşme bekleniyor.
Tam olarak toparlanmanın ne vakit başlayacağı sorulduğundaysa, CFO’ların %42’si toparlanmanın 2 yıldan daha uzun süreceğini söylüyor. Havacılık dalında 2019’daki performanslarına birinci dönebilecek bölge olarak ise CFO’ların %42’si Asya Pasifik’i, %35’i ise Avrupa’yı işaret ediyor.
John Strickland birçok şirketin aşının bulunmasına güvendiğini ancak aşı bulunsa bile muvaffakiyetinin çabucak hissedilmeyeceğinin altını çiziyor.
“Talep çok zayıf bir halde toparlanıyor” diyen Strickland, bir öbür sorunun ise iş etraflarının havayolu kullanımlarını azaltmasıyla talebin yapısal olarak düşmesi olacağını belirtiyor. “Bazı dalların görüntü konferans yoluyla işleri halletmenin daha az maliyetli olduğunu anlayıp, iş seyahatlerini tasarruf maksadıyla büsbütün durdurabileceğine” dikkat çeken Strickland bu durumda havayollarının önemli yapısal değişikliklere gitmek zorunda kalacaklarını düşünüyor.
Erol Oytun ERCAN
Bloomberg HT
