Maden dalından devlet hakkı olarak pandemi şartlarına karşın 2020’de 1,2 milyar lira tahsil edilirken, bunun 216.5 milyon lirası büyükşehir olmayan vilayetlerde mahallî idarelere aktarıldı.
Maden Kanunu gereği, 81 vilayetteki işletme müsaadesi bulunan tüm maden işletme ruhsatlarından her yıl devlet hakkı alınıyor. Ruhsat sahipleri tarafından ödenen devlet haklarının, yüzde 50’si hazineye giderken geri kalan kısmı ise büyükşehir olmayan vilayetlerde il özel yönetimleri ve ruhsatın bulunduğu bölgedeki altyapı yatırımlarında kullanılmak üzere direkt ilgili ilçenin köylere hizmet götürme birlikleri hesabına aktarılıyor.
Hangi oranlarda devlet hakkı alınıyor?
Devlet hakkı fiyatını maden kümesi, maden cinsi, kalite, kalori üzere özellikler üzerinden piyasada gerçekleşen satış fiyatları üzerinden belirleniyor. Satış fiyatı üzerinden hala altın, gümüş, platin, bakır, kurşun üzere değerler madenler dışında kalan madenlerde yüzde 4 devlet hakkı alınıyor. Kelam konusu değerli madenlerde ise farklı oranlar uygulanıyor. altında hala geçerli ons satış fiyatı aralığında devlet hakkı hissesi yüzde 11 uygulanıyor. Öteki değerli madenlerde ise devlet hakkı hissesi, satış fiyatındaki değişkenliğe bağlı olarak yüzde 1-15 aralığında belirlenmiş.
Emiroğlu: Pandemide satışlardaki düşüşü metal fiyatları telafi edebilir
Türkiye Madenciler Derneği Lideri Ali Emiroğlu, 2020’de pandeminin iş hacmini etkilemesi, agrega denilen kırma taşta pazarın daralması, ihracatta konteyner meseleleri üzere faktörlerle satış hacminin gerilemesinin devlet hakkı hissesini da etkilediğini belirtirken, lakin birebir süreçte emtia fiyatlarında yaşanan artışın bu kaybı ne kadar telafi edeceğinin şimdi net olmadığını söyledi.
Dal 2020 4,2 milyar dolar ihracatla kapattı
2020’de pandeminin tesiriyle maden bölümü ihracatında bir ölçü azalma olurken, dal geçtiğimiz yılı, 190 ülkeye yaptığı 4,27 milyar dolarlık ihracat sayısı ile kapattı. Bu yılın birinci 3 ayında ise 1,2 milyar dolarlık bir ihracat sayısına ulaşılırken, Çin, ABD, İspanya, Belçika, Bulgaristan, Suudi Arabistan, İtalya, İsrail, Hindistan ve Romanya en çok ihracat yapılan ülkeler oldu.
2019’da devlet hakkı 1,67 milyar liraya ulaşmıştı
| Yıl | Devlet hakkı (Milyon TL) |
| 2020 | 1.200 |
| 2019 | 1.670 |
| 2018 | 1.226 |
| 2017 | 778,5 |
| 2016 | 596,9 |
| 2015 | 525,2 |
Bloomberg HT
