Ulusal Savunma Bakanı Hulusi Akar, Antalya’nın Kaş ilçesinde canlı yayında Anadolu Ajansı (AA) Genel Müdür Yardımcısı ve Genel Yayın Direktörü Metin Mutanoğlu’nun gündeme ait sorularını yanıtladı.
“Son periyotta Türkiye ile Yunanistan’ı karşı karşıya getiren adalar sorunu tekrar gündeme geldi. Meis Adası da bunlardan bir tanesi. Yunanistan bu adalar üzerinden 40 bin kilometrekarelik bir alan talep ediyor. Yunanistan Cumhurbaşkanı bugün Meis Adası’na gelmiş, bununla ilgili kanaatlerinizi paylaşır mısınız?” sorusuna karşılık Akar, bilindiği üzere birkaç gündür kumandanlarla birlikte silahlı kuvvetlerin kimi ögelerini ziyaret ederek kontrollerde bulunduklarını ve alandaki kumandanlardan bilgi aldıklarını söyledi.
“Şu anda bulunduğumuz yer, Deniz Kuvvetlerimize ilişkin bir ögenin bulunduğu bölge. Burada sizlerle beraberiz.” diyen Bakan Akar, bulundukları yerin çabucak karşısında Kaş’ın bir mahallesinin olduğunu belirterek, şunları söyledi:
“Hemen bunun karşısında gördüğümüz ada da ana karamıza 1900 metre uzaklıktaki Meis Adası. Çabucak onun sağında, batısında gördüğümüz de Türkiye’ye 4 kilometre civarında uzaklığı olan Karaada. Meis Adası’nın doğusunda da Fener Adası var. Fener Adası’nın ana karaya uzaklığı 4 bin 500, 5 bin metre civarında olmakla birlikte, Fener Adası’nın bizim adalarımıza olan uzaklığı ise 1700 metre. Münasebetiyle iç içe bulunuyoruz. Çabucak karşımızda da Kaş ilçemiz bulunmaktadır. Münasebetiyle buradaki imaj, coğrafik pozisyon, geometrik pozisyon, sahiden anlatılması ve anlaşılması, ayrılması sahiden zorluklar içeriyor, birbirine girmiş vaziyette.”
“Bunlar karşılıklı diyalog imkanını ve anlayışı tahrip ediyor”
“Meis Adası’nı Yunanistan, kendi deniz alanı olarak duyuru ediyor. Buna nazaran, Türkiye’nin deniz alanı şu gördüğümüz alan mı oluyor yalnızca?” sorusu üzerine Akar, “Burada, Yunanlı komşularımız, daha evvel yapılan duruşma kararlarını, memleketler arası mutabakatları vesaire bir tarafa bırakıp, adaların yalnızca olması gereken kara sularının ötesinde çok önemli biçimde birtakım deniz yetki alanları bakımından ısrar ediyorlar.” dedi.
Akar, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Diğer bir değişle biraz evvel bahsettiğimiz üzere bize 1900 metre arada, Yunanistan’a, anakaraya arası 580 kilometre. Sayın Cumhurbaşkanı büyük bir ihtimalle 5-6 saatlik bir seyahatten sonra buraya ulaşabilmiştir. Gördüğünüz üzere bizim burada kimileri yüzerek gidip gelebiliyorlar, turistlik gidiş gelişler var, ekonomik alakalar var, ticari münasebetler var. Hasebiyle burada halklar birbirine çok yakın bir biçimde yaşamaktadırlar. Buradaki, Meis’teki Yunan halkının da muhtaçlıklarının büyük kısmının buradan, Kaş’tan karşılandığını biraz evvelki yaptığımız görüşmeler sırasında ilgili arkadaşlarımız tabir ettiler. Yani bu türlü bir ada, büyüklüğü de takriben 10 kilometre kare büyüklüğünde. Hal böyleyken Akdeniz’e 1870 kilometre uzunluğunda kıyısı olan Türkiye bir tarafa bırakılmak suretiyle, bu 10 kilometrekarelik adaya 40 bin kilometrekarelik deniz yetki alanı bedellendiriliyor, düşünülüyor, argüman ediliyor, talep ediliyor. Bunun kabulü mümkün değil. Bunun akılla, mantıkla, hukukla izahı mümkün değil. Münasebetiyle bu bahisteki çalışmalar bildiğiniz üzere yapılmakta, tezler konuşulmaktadır.”
Bu adanın da öbür 23 ada üzere silahtan arındırılması gerektiğini bildiren Hulusi Akar, “Buranın silahsızlanması lazım. Bu daha evvel yapılan bütün mutabakatlarda, 1912, 1923, 1947 Paris Antlaşması, bütün bu mutabakatlarda silahtan, askerden arındırılmış olması lazım, gayri askeri statüdeki adalar bunlar.” diye konuştu.
Herkesin bildiği ve gördüğü üzere bu statüye sahip 18 adanın Yunanlılar tarafından mutabakatlara alışılmamış bir formda silahlandırıldığını tabir eden Akar, şöyle devam etti:
“Oraya asker konuşlandırılmış, bunlar alışılmış ki gerginliği tırmandırmakta, bunlar karşılıklı diyalog imkanını yok etmekte ve anlayışı tahrip etmekte. Bu mevzuda çok hassas olmak lazım, dikkatli olmak lazım. Bu tıp gerginliği artırıcı tırmandırıcı, provokatif davranışların bir tarafa bırakılması lazım ki hakikaten milletlerarası hukuka nazaran, iyi komşuluk ilgileri çerçevesinde diyalog ortamı olabilsin, karşılıklı siyasi yol ve sistemlerle konuşup, görüşüp sorunlarımızı çözebilelim.”
“Mutlaka sonuçlanmasını sağlayacağız”
Bakan Akar, “Egaydaak dediğimiz, birtakım kayalıklar, birtakım adalar sorunu şimdi daha memleketler arası manada da tahlile kavuşturulamışken, Yunanistanlı kimi yetkililerin, bu adaları ziyaret ettiklerini görüyoruz. Bugün de Yunanistan Cumhurbaşkanı Meis Adası’na geldi. Bu mevzu nasıl çözülecek? Sizin bu husustaki haliniz, fikriniz nedir?” sorusuna şu karşılığı verdi:
“Egemenliği mutabakatlarla Yunanistan’a devredilmemiş ada, adacık ve kayalıklar var. Egaydaak, açılımı bu. Burada maalesef Yunanlı komşularımız, yeniden son derece bencil davranmakta, bütün hukuku kendine gerçek yorumlamakta, daima kendileri açısından yorumlamakta ve bu egemenliği mutabakatlarla devredilmemiş olan bu adaların kesinlikle konuşulması, görüşülmesi, buradaki hakkımızı, hukukumuzu almamız gerekiyor. Bunun tanınması lazım, bizim haklarımızın hukukumuzun. Bu mevzuyu da tekrar tekrar gündeme getiriyoruz, bunların takipçisiyiz. Hasebiyle bugüne kadar şu yahut bu formda gelmiş kimi faaliyetler, çalışmalar, bunların memleketler arası hukuka, teamüllere, duruşma kararlarına uygun formda gerçekleştirilmesini istiyoruz. Buradaki hakkımızın, hukukumuzun çiğnenmemesini istiyoruz, bu oldu bittilere meydan verilmemesini istiyoruz. İnşallah bu mevzudaki çalışmamızı da tamamlayacağız ve bunun kesinlikle sonuçlanmasını sağlayacağız. Bu hususta şu anda Türkiye Cumhuriyeti Devleti son derece kararlı. Biz diyalogdan yanayız. Bunu başlangıçtan itibaren tabir etmek isterim. Biz nitekim buradaki problemlerimizin barışçıl usullerle siyasi tahlillere kavuşmasını istek ediyoruz. Bu hususta memleketler arası hukukun adil bir biçimde uygulanmasını istiyoruz. Bu mevzuda rastgele bir biçimde önyargılardan uzak, taassuptan uzak, daima bana daima bana demenin ötesinde bir yaklaşım içinde çalışmaların gelişmesine uğraş gösteriyoruz.”
“Burada biz bunları söylerken başka taraftan maalesef Yunanlı komşularımız adaları silahlandırmaya devam ediyor. Birtakım askeri hareketliliklerle kelam konusu gayrı askeri statüye sahip adalara asker getirip götürmelerini sürdürüyorlar.” diyen Bakan Akar, şunları kaydetti:
“Bu çerçevede bunların biraz evvel sizin de bahsettiğiniz üzere bize çok yakın adalar, işte gördüğünüz üzere elimizi uzatsak tutacağımız Meis Adası var. Bu adaya güya kutlama için öteki ada kalmamış üzere, Yunanlı komşularımızın sahip olduğu birçok ada var. Bu adalara değil, daima bu adaya geliniyor, Türkiye’ye yakın oluyor. Bunlar olağan ki bizleri, Türk kamuoyunu rahatsız eder. Bunu kışkırtıcılık olarak görüyoruz. Bunlara gerek yok, bunları biz istek etmiyoruz. Biz vakaların sükunetle, suhuletle çözülmesini ve konuşmaların gerginliklerden uzak yapılmasına uğraş gösteriyoruz.”
“Yunanistan’da silahlanma yarışı başladı”
Son vakitlerde Yunanistan’da bir silahlanma yarışı başladığını belirten Akar, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Özellikle Fransa’nın da Sayın Macron’un da tahrik ve teşvikiyle bu mevzu hep gündemde tutulmakta ve güya bir gelişmeymiş yahut bununla bir tahlil olacakmış üzere devamlı karşımıza çıkan haberler var, şu kadar uçak gelecek, bu kadar gemi gelecek vesaire. Alışılmış bunlara güvendiklerini söylüyorlar, bunların kendileriyle alakalı kısmını söylüyorlar ancak güvenilen dağlara karlar yağmadan bizim bir an evvel diyalog yapılarını açmamız, konuşmamız, görüşmemiz lazım ve karşılıklı diyalogla, konuşmalar, görüşmeler yoluyla sorunlarınızı çözmeye çalışmamız lazım. Bunun çok daha sağlıklı, çok daha akılcı bir yol olduğunu herkesin de görmesi lazım.”
Gerginliğin, kışkırtıcılığın, provokasyonun hiç kimseye faydası olmadığını vurgulayan Akar, “Özellikle Yunanistan’a bir faydası yok, yani bunun anlaşılması lazım. Burada bilhassa Macron’un liderliğinde, Macron’un öncülüğünde bir provokatif yaklaşım var, bu bahislerde bir kışkırtıcılık var. Her seferinde bir formda Yunanistan tahrik edilmekte, Yunanistan yönlendirilmekte, silahlanmaya teşvik edilmekte, birtakım planlı plansız tatbikatlara sevk edilmekte.” diye konuştu.
Son 15 günde 4 defa, 4 büyük kara, deniz ve hava kuvvetleri ögelerinin katıldığı çok uluslu tatbikatlar gerçekleştirildiğine dikkati çeken Akar, “Bunlar tahrik değil de nedir?” derken, Türkiye’nin Kuzey Kıbrıs ile yaptığı tatbikatın her yıl gerçekleştirilen planlı tatbikatlardan biri olduğunu belirtti.
Kelam konusu tatbikatta, Türkiye’nin kararlılığını, yürütülen faaliyetlerin uyumunun sağlandığını aktaran Akar, “Dolayısıyla burada rastgele bir sürpriz, rastgele bir farklı uygulama yok iken Yunanistan hususla alakası olmayan bölgede, alakası olmayan öteki devletlerle, öbür kuvvetlerle, birtakım tatbikatlarla buradaki huzura, insicama, istikrara ziyan vermektedir. Bunun bilinmesi lazım.” görüşlerini paylaştı.
“Macron’un siyasetlerinin iflas ettiği açık ve seçik görülmekte”
Bir soru üzerine Akar, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un bu süreçte asıl niyetinin ticari olduğuna işaret ederek, şunları kaydetti:
“(Fransa’nın) Çok açık ve net bir formda görülmektedir ticari gayesi olduğu kesin. Kendi ekonomilerine katkı sağlamak bakımından birtakım uçak ve gemi satmak suretiyle, Yunanistan’ı silahlandırmak suretiyle, Yunanistan’dan alacağı paralarla kendine iktisadına katkı sağlayacak. Lakin bunun ötesinde ve dışında daha da kıymetli bir konu var, tahminen bundan daha da kıymetli o da şu; Macron liderliğinde yapılan çalışmalardan, uygulanan siyasetten, uygulanan siyasetlerden rastgele bir sonuç elde edilemediği, bu tarafta giden sayın Macron’un bir manada siyasetlerinin iflas ettiği açık ve seçik görülmekte. Münasebetiyle bunu örtbas etmek için kendilerince birtakım roller kapmakta, kimi roller almaya çalışmakta. Bunun da en somut örnekleri yıllarca YPG’yi desteklediler, PKK’yı desteklediler, daha sonra Libya’da Hafter’i desteklediler ve bu siyasetleri çöktü, hem dünya kamuoyu önünde, hem Fransız kamuoyu önünde. Fransız halkı son derece bilgili, şuurlu, kültürlü beşerler. Buradaki yanlışları görüyorlar.
Sayın Macron, Fransız kamuoyundaki takviyesinin kaybolduğunu gördüğü için çok açık ve seçik bir biçimde, çok iyi de takip ettiği için bunun verdiği asabiyetle kendince birtakım teşebbüslerle, birtakım hareket ve telaffuzlarla bu yanılgılarını örtbas etmeye çalışıyor ve lakin bununla bunların yapılması da mümkün değil. Bu mevzuda bizim temennimiz Yunanlı komşularımızın Fransızlar tarafından Macron liderliğinde yapılan kimi bu teşebbüslere vesaire kapılmaması, bunlara ‘evet’ dememesi, gerçeği görmesi. Geçenlerde söz ettiğimiz üzere Yunan halkı bunu çok iyi biliyor. Bilgili, şuurlu bir Yunan halkı var, bu halkın bunu görmesi lazım ve Yunanistan’ın bu halde Macron’un kendini kurtarma operasyonlarına meze olmaması lazım.”
“Yunanlı dostlarımızın aklı selimle davranmasını bekliyoruz”
Bakan Akar, bir öbür soru üzerine, Doğu Akdeniz’deki deniz yetki alanları ve egemenlik konusunda, Türkiye’nin akılla, mantıkla, milletlerarası hukukla, duruşma kararlarıyla, teamüllerle, yazılı metinlerle, daha evvel yapılmış olan süreçlerle çalışılmasının, o formda sorunlara bakılmasının taraflar için faydalı olacağı kanaatinde olduğunu tabir ederek, şöyle devam etti:
“Şimdi bir karasuları problemi var. Artık karasuları 6 mil, adaların karasuları 6 mil Ege Denizi’nde. Artık hal böyleyken, her formda bu devam ederken, dünyada hiç örneği görülmemiş bir formda Yunanlı komşularımız hava alanını 10 mil olarak duyuru ediyorlar, 10 mil kabul ediyorlar. Bu türlü yapıldığı vakit hayati idamesi mümkün değil. Yani bir gemi 6 ila 10 mil uzaklıkta orada milletlerarası sularda seyrederken, o gemiden rastgele bir halde helikopter kalktığı vakit o helikopter Yunan hava alanını ihlal etmiş duruma düşüyor. Hasebiyle tarihte ve günümüzde örneği olmayan bu çeşit uygulamalardan vazgeçilmesini, bunların kesinlikle Yunanlı dostlarımız tarafından, komşularımız tarafından değerlendirilmesini bekliyoruz ve aklı selimle davranmasını bekliyoruz.”
Ulusal Savunma Bakanı Akar, egemenliği mutabakatlarla Yunanistan’a verilmeyen ada, adacık ve kayıtlarla ilgili de bencil davranılmamasını, hakkaniyete nazaran, hak hukuka nazaran, adaletli bir halde soruna bakılması davetinde bulundu.
Deniz Yetki Mutabakatı’na nazaran Yunanistan’ın talebinin kabul edilmesi halinde 1870 kilometre Akdeniz kıyısı olan Türkiye’nin artık Ege’ye çıkamamasının, Akdeniz’e çıkmaması manasına geldiğini belirten Akar, “Bizi hapsetmeye çalışıyorlar, bunu kabul etmemiz mümkün değil. Tamam, biz barıştan, hukuktan, adaletten yanayız da artık bunun kabulü mümkün değil. Bunu herkesin görmesi lazım.” diye konuştu.
Akar, Yunanistan’ın istediği 40 bin kilometrekarelik deniz yetki alanının Kaş açıklarından başladığını, deniz yetki alanının yaklaşık 10 kilometrekarelik Meis Adası’ndan ötürü Yunanistan’a verildiğini söyleyen Bakan Akar, “Bir tarafta 10 kilometrekarelik ada, öteki taraftan 780 bin kilometrekarelik bir kara, 83 milyonluk bir ülke. ‘Bu taksimi kurt yapmaz kuzulara şah olsa.’ diyorlar. Münasebetiyle bu manada herkesi aklıselime davet ediyoruz. Yalnızca Yunanistan’ı değil, üçüncü tarafların da bu manada dikkatli olması, objektif olması ve taassuptan uzak olması lazım. Probleme aklıselimle bakmaları, ön yargısız bakmaları lazım. Hiçbir vakit oldubittiyi kabul etmeyeceğimizi, haklarımızı çiğnetmeyeceğimizi defaten söyledik, söylemeye devam ediyoruz. Bu hususta kararlıyız, kararlı olduğumuzu tekrar söylüyoruz.” sözlerini kullandı.
“Bilgilerin yüzde 70’i Deniz Kuvvetlerimizden NATO’ya aktarılmakta”
Türkiye’nin bölgede hem kendi faaliyetleri hem de NATO ile birlikte yürüttüğü faaliyetlerin olduğunu anımsatan Akar, şöyle devam etti:
“Bizim burada hem ulusal olarak da hem de NATO ile birlikte yaptığımız faaliyetler var. Bu faaliyetlerde, ‘Deniz Muhafızı’ var, ‘Deniz Kalkanı’ var. Bu faaliyetlerimiz çerçevesinde Doğu Akdeniz’de, Akdeniz’de elimizden gelen çabası gösteriyoruz ve ittifaka olabildiğince dayanak sağlıyoruz. Akdeniz’de seyreden gemilerle alakalı bilgilerin yüzde 70’i Deniz Kuvvetlerimizden NATO’ya aktarılmakta. Ayrıyeten, dünya ticaret trafiğinin yüzde 20’si ve Avrupa’ya giden gücün yüzde 70’i Akdeniz’den geçiyor. Burası son derece kıymetlidir. Medeniyetlerin buluştuğu, karşı karşıya geldiği yerler. Hasebiyle bu alanda verilen değere odaklanmak, burayı bir dostluk denizi haline dönüştürmek, buradaki çalışmaları koordine etmek…
Burada NATO’ya yaptığımız katkıları her geçen gün artırıyoruz. Bize bu çerçevede bakılmasını ve yaptıklarımızın görülmesini istiyoruz.”
“Refakat ve güvenlik çalışmalarımızı sürdürüyoruz”
Bakan Akar, Oruç Reis araştırma gemisinin dün Antalya’ya döndüğünün anımsatılması üzerine, Oruç Reis’in 2004’ten beri Birleşmiş Milletlere deklare edilen kıta sahanlığı hudutları içinde olduğunu söyledi.
Barbaros Hayrettin Paşa araştırma gemisinin de geçmiş yıllarda bölgede uzun müddetli çalışmalar yaptığını vurgulayan Akar, “Dolayısıyla yeni bir şey yapmıyoruz ama maalesef Yunanlı komşularımız vakit zaman farklı tepkiler gösterebiliyor. Biz de hakkımızı ve hukukumuzu tekrar tekrar onlara anlatmaya çalışıyoruz. Şu anda da Oruç Reis dönmekle birlikte hem Yavuz bizim kıta sahanlığımızda hem de Barbaros Hayrettin Paşa, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin ruhsat alanında faaliyetlerini sürdürmektedirler. Biz de Türk Deniz Kuvvetleri olarak, onlara refakat ve güvenlik çalışmalarımızı sürdürüyoruz.” diye konuştu.
Oruç Reis araştırma gemisinin Antalya’ya dönüşüyle ilgili rastgele bir kahrın olmadığını belirten Akar, “İlgili Bakanlığımızın yaptığı çalışmalar çerçevesinde planlı bir faaliyet var. Bu plan çerçevesinde ileri geri hareketler olacaktır, rastgele bir biçimde bölgedeki hak ve hukukumuzdan vazgeçmemiz asla kelam konusu değildir.” değerlendirmesinde bulundu.
“Onların ön şartları varsa bizim de ön şartlarımız var”
Hulusi Akar, Avrupa’nın Yunanistan’a art çıkan bir siyaset izlediği, NATO’nun ise sağduyulu bir çalışma yürüttüğü kaydedilerek bu çalışmalar ışığında tahlilin ortaya çıkıp çıkmayacağının sorulması üzerine, “Diyalogla, müzakerelerle sorunlarımıza siyasi tahlil bulmaktan yanayız. Bu çerçevede her türlü teşebbüsü destekliyoruz. Sayın Cumhurbaşkanımızın, Sayın NATO Genel Sekreteri ile yaptığı görüşme sonunda NATO’da görüşmelerin başlamasına davet edildik.” sözlerini kullandı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’in 10 Eylül’deki görüşmesinin akabinde NATO Karargahı’nda yapılan Türk ve Yunan askeri heyetlerinin teknik toplantılarında bilgi ve görüş alışverişinde bulunulduğunu, NATO ile görüştüklerini, çalışmaların başlatıldığını lakin Yunanistan’ın kimi ön şartlarının olduğunu ve bu türlü bir şeyin kelam konusu olamayacağını vurgulayan Akar, şöyle devam etti:
“Onların ön şartları varsa bizim de ön şartlarımız var. Sıkıntı suyu yokuşa akıtmak değil. İşi zorlaştırmak değil. Madem sorunlar var. Madem birtakım zahmetler var. Bunları çözmekten yana tarafların irade ortaya koyması lazım. Içtenlikle oturup bunları konuşmamız lazım. Daha birinci kademesinden itibaren birtakım ön şartlar, vesaire diyerek birtakım zorluklar çıkarılırsa bu çözümsüzlük demektir ki bu hiç kimsenin lehine olmaz. Biz NATO Genel Sekreteri’yle iş birliği halinde, oradaki askerlerimiz, sivil temsilcilerimiz her türlü çalışmayı, dikkat ve hassasiyetle takip ediyorlar. Bize düşen ne varsa bugüne kadar yaptık. Bundan sonra da yapacağız.”
“Haklıyız görüşmekten, konuşmaktan hiçbir vakit çekinmeyiz”
Akar, NATO Genel Sekteri’nin teklifleri doğrultusunda, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açtığı yolda görüşmeleri başlattıklarını, birebir vakitte daha evvel başlatılan ikisi Atina’da, biri Ankara’da yapılan güvenlik arttırıcı tedbirler çerçevesinde toplantılar olduğunu anlattı.
Bakan Akar, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Biz her vakit açıklıkla şunu söylüyoruz, dördüncü toplantıya mesken sahipliği yapmaya hazırız, Yunanlı komşularımız ne vakit istek ederlerse buyursunlar gelsinler. Biz haklıyız, türel manada, adalet manasında, bilimsel mantık manasında sahiden biz haklıyız. Haklı olduğumuz için de görüşmekten, konuşmaktan hiçbir vakit çekinmeyiz. Daha evvelki uzmanlarımızın üç kere yaptığı üzere dördüncüsünü yapıp konuşalım, görüşelim ortada ne var ne yok, her şey ortaya çıksın ancak maalesef bu hususta bir yavaşlık var. Bunun önümüzdeki periyotta hızlanacağını kıymetlendiriyoruz.”
AA
Bloomberg HT
