Von der Leyen, Strazburg’da gerçekleştirilen Avrupa Parlamentosu (AP) Genel Heyet oturumunda konuştu.
AB’nin ocak ayından günümüze ürettiği aşıların yaklaşık yarısını ihraç ettiğine dikkati çeken Von der Leyen, “Avrupa’da 600 milyon doz aşı üretildi. Bunun 300 milyon dozunu 90’ın üzerinde ülkeye ihraç ettik. Şayet bütün aşı üreticileri bizi örnek almış olsaydı bugün dünya farklı bir durumda olurdu.” tabirlerini kullandı.
Von der Leyen, aşı üretiminin hem Avrupa’da hem de öteki bölgelerde artırılması, acil durumlarda gerekli teknoloji ve teknik bilgi transferinin sağlaması gerektiğini anlattı.
Son devirde, Kovid-19 aşılarında fikri mülkiyet haklarını düzenleyen muahedenin (TRIPS) gündeme geldiğini anımsatan Von der Leyen, bu mevzuyu “görüşmeye” hazır olduklarını belirtti.
Von der Leyen, AB Komitesi’nin aşılara ait teklifini Dünya Ticaret Örgütü’ne (DTÖ) sunduğunu, aşılara ve içeriğindeki eserlerin üretimine ait arz zincirini açık tutmak ve ihracat kısıtlamalarını kaldırmak gerektiğini anlattı.
“Fikri mülkiyetin korunması gerekiyor”
Aşılarda istekli lisansların üretim artışını sağlamanın en tesirli yolu olduğuna işaret eden Von der Leyen, “Çok açık söyleyeyim, fikri mülkiyetin korunması gerekiyor. Bununla birlikte salgın üzere global bir acil durumda, istekli iş birliğinin başarısız olduğu yerlerde mecburî lisanslama üretimi artırmak için yasal bir araç olabilir.” değerlendirmesinde bulundu.
Hindistan ve Güney Afrika Cumhuriyeti’nin başını çektiği kimi ülkelerin Kovid-19 salgınının tedavisi, teşhisi ve yayılmasının önlenmesi için fikri mülkiyet haklarını düzenleyen muahedenin (TRIPS) belirli kararlarının rafa kaldırılmasını talep eden önerisi DTÖ’de gündeme gelmiş ve bu hususta müzakerelere başlanmıştı.
ABD idaresi, mayıs ayında aşılarla ilgili fikri mülkiyet hakları konusunda tavrında değişikliğe giderek bu hakların kaldırılması fikrine takviye vermişti.
AB ise bunun tartışılabileceğini lakin kısa vadede tahlil sağlamayacağını, öncelikle aşıların paylaşılması, üretilen aşıların ihraç edilmesi ve aşı üretim kapasitesinin artırılmasına yönelik yatırım yapılması gerektiğini açıklamıştı.
Fikri mülkiyet hakkının kaldırılması fikri fakir ve kimi gelişmekte olan ülkeler tarafından desteklenirken, birtakım Batılı ülkeler ve ilaç şirketleri plana karşı çıkıyor.
Bloomberg HT
