Bakan Dönmez, güçte 2020’de yaşanan gelişmeleri kıymetlendirdi.
Dönmez, salgının en çok global ekonomileri vurduğuna dikkati çekerek, “2020, güç ve natürel kaynaklar bölümleri açısından değerli gelişmelere sahne oldu. Pek çok zorluğa karşın, 2020 milletimize muştular verdiğimiz, rekorlarımızı tazelediğimiz, Mavi Vatan’daki egemenlik haklarımızı pekiştirdiğimiz ve güç teknolojilerinin yerlileştirilmesi ismine büyük adımlar attığımız bir yıl oldu.” değerlendirmesinde bulundu.
– Fatih’in doğal gaz keşfi
2020’de yalnızca güç dünyasının değil ülke gündeminin de değerli haberlerinden birinin Fatih’in 405 milyar metreküplük keşfi olduğunu vurgulayan Bakan Dönmez, “Türkiye’nin derin deniz aramacılığındaki 50 yıllık uğraşı, azmi ve sabrı Tuna-1 kuyusunda gerçekleştirdiğimiz keşifle apayrı bir tarafa yanlışsız evrildi. Milletimizin uzun vakittir hasretle beklediği haber muştularla, umutlarla, sevinçlerle geldi. Tuna-1 kuyusu bizim için başlangıç. Sakarya Gaz Alanı’ndaki çalışmalarımız devam ediyor.” diye konuştu.
Dönmez, Fatih sondaj gemsinin Türkali-1 kuyusundaki çalışmalarını hedeflenen derinlikte tamamladığının altını çizerek, “Bugüne kadarki yapılan test ve tahlil çalışmaları Tuna-1 kuyusundaki dataların çabucak hemen emsal halde Türkali-1 kuyusunda da tekrarlandığını gösterdi. 1-2 haftalık test sürecinin akabinde kuyu açmaya devam edeceğiz. Yasal de Filyos Limanı’ndaki hazırlıklarının akabinde yeni yılın birinci aylarında Sakarya Gaz Alanı’ndaki vazifesine başlayacak.” bilgisini paylaştı.
Sismik arama ve sondaj faaliyetlerinin yanı sıra Mavi Vatan’daki hak ve hukuku korumak için hem alanda hem de masada büyük bir gayret verildiğini belirten Dönmez, Libya ile imzalanan deniz yetki alanları mutabakatının Birleşmiş Milletler nezdinde tescillendiğini anımsattı.
Dönmez, bölgede Türkiye’yi denklem dışında tutmaya çalışan ülkelerin gayretlerinin “nafile birer girişimden” ibaret kaldığına dikkati çekerek, Türkiye’nin meselelerin tahlilinde her vakit diyalogdan yana olduğunu söz etti.
– Türkiye Petrolleri’nden tarihi üretim
Yalnızca denizlerde değil karada da ağır bir çalışma gerçekleştirildiğini vurgulayan Dönmez, Türkiye Petrolleri’nin bu yıl tarihinin en yüksek yurt içi ve yurt dışı üretimine ulaştığını söyledi.
Bakan Dönmez, 2020’nin birinci haftasına milletlerarası doğal gaz iş birliği açısından kıymetli olan TürkAkım’ın devreye alınmasıyla başlandığını hatırlatarak, şöyle devam etti:
“Yurt içinde de doğal gaz depolama, FSRU (yüzer LNG depolama ve gazlaştırma ünitesi) ve LNG tesislerimizle doğal gaz altyapımızı güçlendirdik. Tuz Gölü Doğal Gaz Depolama Tesisimizin genişletme çalışmaları bu yılda bütün süratiyle devam etti. Ertuğrul Gazi FSRU gemimizin alım işlerini tamamladık. İnşallah gemimiz yıl başından sonra Türkiye’ye gelecek ve doğal gaz arz güvenliğimize değerli bir esneklik kazandıracak. Tüm bu altyapı yatırımları ve memleketler arası projelerimiz sayesinde bu yılın Ocak ayında 6,7 milyar metreküplük rekor tüketimi hiçbir kısıntıya ya da kesintiye gitmeden meselesiz bir formda karşıladık.”
– Yenilenebilir güçte rekorlar yılı
Bu yıl yaklaşık 4 bin 500 megavatlık ek konseyi güçle toplam şurası gücün 95 bin 500 megavata yükseldiğini belirten Dönmez, nisanda 2000’den bu yana aylık bazda en yüksek yerli kaynaklardan elektrik üretiminin gerçekleştiğini söyledi.
Dönmez, 12 Nisan’da güneş ve rüzgar gücünün saatlik bazda toplam üretimin yüzde 34’ünü karşıladığını anımsatarak, 24 Mayıs’ta da elektrik üretiminin yüzde 90’ının yerli ve yenilenebilir kaynaklardan karşılandığını kaydetti.
Mayısta elektrik üretiminin yüzde 5,6’sının güneş gücünden sağlandığını aktaran Dönmez, “Hazirana ise lisanssız üretim damga vurdu. 5 Haziran’da günlük azamî lisanssız üretimi gerçekleştirdik. 3 Eylül’de elektrik üretimimiz 1 milyar kilovatsaati aşarak tüm vakitlerin rekorunu kırdı. Kasım ise rüzgarın en fazla güce döndüğü ay oldu. 25 Kasım’da 153 bin 35 megavatlık üretimle 6 Kasım’daki 151 bin 325 megavatlık rekorumuzu egale ettik.” sözlerini kullandı.
Dönmez, yenilenebilir güçteki atılımlara da değinerek, “Bu yıl devreye aldığımız toplam konseyi güç içerisindeki yenilenebilir kaynakların hissesi yüzde 95’i aştı. Toplam heyeti güç içerisinde yenilenebilir kaynakların oranı yüzde 51,21’e yükselerek tüm vakitlerin en yüksek sayısına ulaştı. Yalnızca 2020’de devreye aldığımız yenilenebilir konseyi gücümüzle, Avrupa’da 21 ülkenin toplam yenilenebilir heyeti gücünü geride bıraktık.” dedi.
– Akkuyu Nükleer Güç Santrali 2023’e yetişecek
Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nde birinci reaktörün 2023’e yetiştirilmesi için çalışmaların tüm süratiyle sürdüğünü vurgulayan Dönmez, bu sene birinci ünitenin reaktör kabı ve 4 buhar üreticinin alana getirildiğini söyledi.
Dönmez, ikinci ünitenin reaktör binasının temelinin atılmasının akabinde en kıymetli modüllerden biri olan kor tutucu montajının yapıldığını tabir ederek, üçüncü ünitenin inşaat lisansının alındığını ve dördüncü ünitenin inşaat lisansı için müracaat yapıldığını kaydetti.
Bakan Dönmez, güç teknolojilerinin yerlileştirilmesi ismine son yıllarda sürdürülen Ar-Ge faaliyetlerinin birinci somut çıktılarınının bu yıl alındığna dikkati çekerek, Türkiye’nin ve Avrupa’nın birinci ve tek tam entegre güneş paneli üretimi yapan fabrikasının açıldığını hatırlattı.
– Madencilik bölümünde yaşananlar
Bakan Dönmez, salgının birinci devirlerinde dezenfektanlara talep arttığını anımsatarak, Eti Maden bünyesinde Ar-Ge’si yürütülen bordan hijyen eserleri serisinin çalışmalarının tamamlandığını belirtti.
BOREL ve BORTAM eserleriyle el, ortam hijyeninin sağlandığını söyleyen Dönmez, yıl sonuna yanlışsız da BORON bulaşık paklık eserlerinin piyasadaki yerini aldığını aktardı.
Dönmez, Türkiye’nin bor cevherini lityuma dönüştüren Eti Maden Lityum Üretim Tesisinin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın iştirakleriyle devreye alındığına dikkati çekerek, şunları söyledi:
“Yüzde yüz yerli Ar-Ge ile rafine bor üretimi esnasında ortaya çıkan sıvı atıklardan lityum üreteceğiz. Eskişehir Kırka’da hayata geçen pilot tesisimiz birinci etapta yıllık 10 tonluk üretim yapacak. Tesisimiz tam kapasite devreye girdiğinde, yıllık 600 tonluk bir üretimle Türkiye’nin lityum muhtaçlığının yarısını buradan karşılayacağız. MTA bünyesinde misyonları yalnızca ender toprak elementi (NTE) olan bir takım kurduk. Cevher zenginleştirme, metalürji, kimya ve tahlil bahislerinde uzman grubun çalışmalarıyla 7 ender toprak elementini laboratuvar ortamında ürettik. İlerleyen vakitlerde pilot yahut endüstriyel çapta tesis kurulması kurularak NTE elementlerinin ‘uç eser’ olarak üretmeyi hedefliyoruz.”
Yeniden MTA eliyle bu sene Türkiye Yer Bilimleri Data ve Karot Bilgi Bankası’nın (TÜVEK) temelinin atıldığını vurgulayan Dönmez, kelamlarını şöyle tamamladı: Madenciliğimizin hafızası olacak TÜVEK’de tüm jeolojik örneklere ilişkin tahlil ve bilgileri çağdaş arşiv ve bilgisayar ortamında saklayacağız. Ülkemizde maden arayan yerli ve yabancı kurumların yaptıkları sondajlardan temsili numuneler alarak Karot Bilgi Bankamızda kaydını tutacağız. Bu sene madenlerimizin işlenmesi için çalışmalarımızı sürdürdük. 2 bin 41 maden alanını ihale ettik. Uç esere yönelik tesis kaideli 11 maden alanımızın ihalesini tamamladık. Yer altı kömür işletmelerimize 200 milyon liralık takviye verdik. 900 bin metre sondaj yaptık ve havadan jeofizik araştırmalar projemiz kapsamında bu yıl 436 bin kilometrekare uçuş gerçekleştirdik. 2020’deki başarılarımız 2021’e büyük umutlarla girmemizi sağlıyor. Güç ve alışılmış kaynaklar alanındaki her bir yatırım, her bir proje, her bir tesis Türkiye’nin geleceği için hayati ehemmiyete sahip. Bu şuurla, gücümüzü bu yıl da yüksek tutarak milletimiz için gece gündüz durmadan çalışmaya devam edeceğiz.”
AA
Bloomberg HT
