Cumhur Örnek – Bloomberg HT Araştırma
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), sermaye hareketlerindeki çok oynaklığın makroekonomik ve finansal istikrar üzerindeki olumsuz tesirlerini sınırlamak emeliyle Ekim 2011’de rezerv opsiyonu sistemini (ROM) devreye aldı. Bankalar da Türk Lirası (TL) mecburî karşılık için Döviz kullanılmasının yolunu açan ROM’a maliyet avantajı yaratmasıyla ağır ilgi gösterdiler.
Lakin dövizin hem fiyatındaki hem de likiditesinindeki hareketliliğe paralel bankaların bu imkana gösterdikleri ilgi yaz aylarında kademe kademe azalmaya başladı.
TCMB en son Mayıs 2019’da bankaların TL zarurî karşılıkları için tutabilecekleri döviz imkanının en yüksek oranını yüzde 40’tan yüzde 30’a indirmişti. Bankaların Mayıs 2019 – Haziran 2020 ortasındaki periyotta ortalama olarak döviz imkanından kullanma oranı yüzde 29,2 iken son üç zarurî karşılık devrinde yüzde 21,7’ye geriledi.
Benzeri durum standart altın kaleminde de görüldü. Bankalar yüzde 20 oranında yararlanabilecekleri standart altın imkanından son iki zarurî karşılık devrinde yüzde 10,7 olarak kullanım yaptılar.
Bloomberg HT’ye bilgi veren bankacılar ROM’daki maliyet avantajının geçmiş periyoda nazaran azalsa da devam ettiğini söylediler. Azalışın nedeni olarak ise döviz likiditesininin TL yaratmak için ya da artan mecburî karşılık oranları için TCMB nezdinde farklı gaye için kullanabilineceğine işaret ettiler.
Bu ortada TCMB 2020 yılı para ve kur siyaseti metninde ROM imkânının 2020 yılında kademeli olarak azaltılmasına devam edilebilecektir sözünü kullanmış; lakin bu mevzuda rastgele bir adım atmamıştı.
Bloomberg HT
