ZEYNEP BAYAR
İnsanların, hayatlarını kolaylaştırmak maksadıyla icat ettiği makineleri kendilerine rakip olarak görmeye başlaması, bir nevi insanın kendisiyle olan savaşına bir yenisini eklemesiydi. Robotlar, başarılı olmak ya da terfi etmek üzere toplumsal güdülere sahip olmamasına karşın vakitle imalat endüstrisinde ve hizmet dalında birçok çalışanın yerini almaya başladı.
Kuzuloğlu’na nazaran, insanoğlu teknolojiyi tabiata karşı bir savunma düzeneği olarak görüyor. Kendi tarihinde üstün varlık olarak isimlendirilen insanın, kendine benzeyen ve şahsen elleriyle yarattığı makineların kendisinin yerine geçebilme ihtimali onu çok huzursuz ediyor.
Makineleri geliştirenlerin motivasyonuyla, kullananların ve işi elinden alınanların motivasyonunun çok farklı olduğunu belirten Kuzuloğlu, tüketiciyi ortaya çıkan hizmetten yararlanan saklı bir özne olarak görüyor. “Bugün imalat kesimi süratle makineleşiyorsa bunun sebebi, tüketicinin makul bir özel günde talep ettiği esere yüzde 20 indirimle ulaşma dilektir.” diyen Kuzuloğlu, tüketicinin üretici üzerinde oluşturduğu fiyata dayalı rekabet baskısının endüstriyel süreçleri makineleştirdiğini düşünüyor.
Robotların işletmelerde maliyeti düşürücü tesiri
Günümüzde, robotlar, kendi alanlarının dışına çıkabilme özelliğine nazaran endüstriyel ve taşınabilir olmak üzere ikiye ayrılıyor. Drone’lar yani insansız hava araçları taşınabilir olarak en çok kullanılan robotlar ortasında yer alıyor. Bu robotlarla, tarlalarda tohum ekimi ve ilaçlama yapılabilirken, öbür bir bölümde sipariş edilen bir eserin sevkiyatı gerçekleştirilebiliyor. McKinsey’nin yapmış olduğu bir tahlile nazaran, ABD’de 2012 yılında 40 milyon dolar olan drone ile yapılan faaliyelerin kıymeti, 2017’de yaklaşık 1 milyar dolara yükseldi. Yeniden birebir tahlile nazaran, ticari drone’ların 2026 yılına kadar, ülkenin GSYİH’sı üzerinde yıllık 31 milyar ila 46 milyar dolarlık bir tesire sahip olacağı iddia ediliyor.
Önümüzdeki birkaç yıl içinde, dünya genelindeki artan nüfus oranı ve talebin tesiriyle, imalat endüstrisinin daha fazla endüstriyel robota muhtaçlık duyacağı öngörülüyor. Robotların insanlara nazaran daha süratli hareket etmesi, 7/24 çalışabilmesi ve yanılgı oranlarının daha az olması, işletme maliyetlerinin azalmasında tesirli oluyor.
Kuzuloğlu, beşerler ve robotlar ortasındaki farkı şu cümlelerle anlatıyor:
“İnsan ne olursa olsun kısıtlı güce sahip. Yemek yemesi, su içmesi ve mola vermesi lazım. İnsan muhakkak bir müddet sonra odağını kaybedip yanılgıya düşebiliyor. Ancak, bugünün tüketicisi yanılgıya toleranslı değil. “Bana şunu üreteceksin, şu kalitede üreteceksin ve üstelik şu fiyata vereceksin” diyor. O vakit bunun art planında nelerin döndüğünü bilmesi ve sorumluluğunu üstlenmesi lazım.”
Ülkeler, artan işsizlik oranını ve robot kullanımını nasıl yönetecek?
MarketsandMarkets araştırma firmasının 2020 yılında yayımladığı rapora nazaran, 76,6 milyar dolar olan robot pazarının, 2025 yılına kadar 176,8 milyar dolara ulaşması bekleniyor. Başka bir taraftan ekonomistler, Kovid-19 virüsünün sebep olduğu pandemi sonrası işsizlik oranının daha da artacağını iddia ediyor.
IMF’in en son yayımladığı “Dünya Ekonomik Görünüm Raporu”na nazaran, global iktisadın 2021’de yüzde 5,5 oranında, 2022 yılında ise yüzde 4,2 oranında büyüyeceği öngörülüyor. Bu süreç boyunca, daha fazla tipte ve sayıdaki robotun farklı bölümlere dâhil edilmesi bekleniyor. Bu sebeple, ülkelerin artan işsizlik oranını ve robot kullanımını nasıl yöneteceği büyük bir merak konusu.
İşsizlik dalgasının sebep olacağı toplumsal patlama ve zarurî göç ne ile durdurulacak? sorusuna cevap arayan Kuzuloğlu, istihdamın makinelerce üstlenilmesinin bir adım ötesinde köleliğin tekrar doğma riskinin olduğunu düşünüyor. Buna yönelik olarak, ‘evrensel vatandaşlık maaşları’ üzere farklı sonuçlar veren çalışmalar olduğunu lisana getiren Kuzuloğlu, önümüzdeki yıllarda karşımıza çıkacak olan bu sorunu şu sözlerle tabir etti:
“İklim krizi üzere bunun da halının altına süpürdüğümüz bir sorun olduğunu düşünüyorum. Bir avuç insanın geliştirdiği teknolojiler, milyarlarca insanın hayatının akışını değiştiriyor. Bu çok tehlikeli. Önümüzdeki makine çağında her zamankinden daha fazla vicdanı olan ve beşere hürmet duyan bireylere gereksinimimiz olacak.”
Söyleşinin tamamına YouTube linkinden ulaşabilirsiniz:
Bloomberg HT
