Türkiye Varlık Fonu Genel Müdürü Zafer Sönmez, Bloomberg HT Genel Yayın Direktörü Gökhan Şen ve Bloomberg HT Radyo Genel Yayın Direktörü Açıl Sezen’in sorularını yanıtladı.
Varlık Fonu bünyesinde yer alan ÇAYKUR ile ilgili soruları da yanıtlayan Sönmez, Türkiye Varlık Fonu’na dört tane KİT’in devredildiğini hatırlattı.
Sönmez, “Bunlar TPAO, BOTAŞ, Eti Maden ve ÇAYKUR. KİT kanunu başka bir regülasyona tabi. ÇAYKUR, Tarım Bakanlığının denetiminde olan bir yapı. Türkiye Varlık Fonu, burada ekonomik yarar olarak, hissedarlık olarak şirketlerin sahibi. Buna aslında toplam bir devlet bakış açışı olarak bakmak lazım” dedi.
Sönmez, ÇAYKUR’un neden ziyan açıkladığını sorusuna şu karşılığı verdi: “ÇAYKUR temelinde toplumsal bir şirket. Türkiye’nin stratejik bir eseri olan çay, Türkiye’ye birinci kalkınma planı ile 1930’larda gelmiş. Ondan öncesinde Türkiye’de çay yok, kahve içilen bir ülkeyiz. ÇAYKUR, bölgesel kalkınmayı destekleyen bir şirket temelinde. Bugün Rize’nin iktisadına baktığınızda çayın her yerde olduğunu görüyorsunuz. ÇAYKUR’un toplumsal bir yanı var, bunu yalnızca ticari mantıkla çalıştıramazsınız. Burada natürel muhakkak verimlilik alanları yaratılabilir, mesela dağıtım kanalları üzere… İnsanların gözünden kaçabiliyor, mesela bugün ÇAYKUR, Asya’da kullanılan maça çayını bile üretebiliyor, soğuk çayı da üretiyor. Yalnızca bildiğimiz siyah çayı üreten bir şirket değil, katma pahalı üretim de yapıyor. Ancak bu vakit içerisinde bizim ihracat tarafını da güçlendirerek ve katma kıymetli eserleri de daha fazla satarak ve raflarda daha iyi görünerek ÇAYKUR’u daha verimli hale getirebiliriz. Lakin bu bir süreç, bir gecede olmuyor.”
Varlık Fonu olarak kimi önceliklerinin olduğunun altını çizen Sönmez, “ÇAYKUR idaresiyle de çok yakın çalışıyoruz, bağlantı halindeyiz. Lakin buradaki yapıya devlet gözünden bakmakta yarar var, yalnızca Varlık Fonu olarak değil. Zira kanun ve regülasyon daha geniş bir çerçeveyi kapsıyor. KİT’lerin yalnızca ticari bir şapkası yok, bunu unutmayalım. KİT’lerin bir de toplumsal şapkası var. Çok kıymetli bir eseri spesifik bir bölgede alan, işleyen, dağıtan ve satan bir yapı. Bunu gözardı etmememiz gerekiyor” dedi.
Bloomberg HT
