Dilara SARI/ Bloomberg HT
Pandemi periyodunda en çok etkilenen bölümlerin başında gelen havayolu nakliyeciliğinde gelir kaybı sürüyor.
Ülke hükümetleri havayolu şirketlerine sağlanan dayanakları artırsa da bu dayanaklar bir sorunu çözerken öbür bir krizin habercisi olabilir.
IATA basın sözcüsü Chris Goater’a nazaran birçok devlet dayanağı sıkı regülasyonlara maruz kalsa da hükümetlerin bu periyotta bu mevzuda daha esnek oldukları inkar edilemez. “Destek birçok kesim üzere havayolu nakliyatı için de kritik ehemmiyet taşıyor,” diyen Goater, “bu dayanaklar gösteriyor ki devletler havayolu nakliyeciliğin yalnızca kutulardan ve insanlardan ibaret olmadığının farkında.”
Lakin Goater’ın dikkat çektiği bir nokta da şu: stratejik ehemmiyet taşıyan bu sanayinin hayatta kalabilmesi için sağlanan bu dayanakların bir kısmı çalışan maaşları için ayrılmış, istihdam kayıplarını önlemek için ayrılan bütçeler; ve bu programlar yakın tarihlerde son bulacak.
İkinci olarak da verilen dayanakların birçoğu geri ödenecek. Goater, geri ödeme süreçlerinin havayolu şirketleri üzerinde “uzun vadeli tesir bırakacağı ve büyüyen bir borç yükü yarattığı” ihtarında bulunuyor.
Devletlerden 150 milyar dolardan fazla dayanak geldi
IATA sayılarına nazaran farklı hükümetlerin farklı havayolu şirketlerine sağladığı takviyeler 152 milyar doları aştı. Bu ölçünün 58 milyarı devletlerin sağladığı borçlardan oluşurken, 20 milyarı doları kredi garantilerinden, yaklaşık 10 milyar dolarlık bir kısmı da vergi kolaylıklarından oluşuyor. Ve günü geldiğinde şirketlerin bu borçları ödemesi gerekecek.
Datalara nazaran sene sonuna varmadan global havayolu şirketlerinin borçları 550 milyar doları aşabilir.
Havayolu şirketlerine en çok takviyesi sağlayanlar Kuzey Amerika hükümetleri olurken, ikinci sırada Avrupa yer alıyor. Avrupa hükümetleri ortasında Hollanda ve Fransa havayolu şirketlerine kuvvetli dayanak sağalayn ülkeler olarak öne çıkıyor. Asya Pasifik ülkelerinde ise en çok takviyesi sağlayan hükümet Singapur olarak kaydediliyor. Bilhassa Latin Amerika ülkelerinde sağlanan takviyelerin şirketlerin yıllık gelirlerinin %1’ni bile karşılamadığı görülüyor.
Goater, devletten devlete fark gösteren bu takviyelerin tüm borç riskine karşın şirketler için hayati kıymet taşıdığının altını çiziyor.
“Talepte bu gibisi görülmemiş çöküş sebebiyle hava trafiğinin korunması için takviyeler olmak zorunda,” diyen Goater uyarıyor, “Eğer havayolu şirketleri global olarak çökerse bu ekonomik toparlanma için ağır negatif sonuçlar taşıyacaktır.”
Bloomberg HT
