Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ABD Lideri Joe Biden ile yaptığı görüşmenin akabinde düzenlenen basın toplantısında, “Biden’a S-400’de daha evvelki niyetimizi tabir ettim” dedi.
Bölgesel aktörlerin tesiri artıyor
Cumhurbaşkanı Erdoğan, ” Global ekonomik ve güvenlik mimarisinde esaslı değişimlerin yaşandığı devirden geçiyoruz. Bölgesel aktörlerin tesiri ve yükü günden güne artıyor. Son 1,5 yıldır koronavirüs salgını bu değişimi hızlandırmıştır. İktisattan, ticarete, toplumsal hareketlerden, kamu güvenliğine kadar salgının artçı sarsıntılarına şahit oluyoruz. Salgınla bir arada İslam tersliği ve ırkçı akımların dünyanın çeşitli yerlerinde yaygınlaştığını görüyoruz” dedi.
Erdoğan, “Sorun çözme sistemleri işlerliklerini kaybediyor. Salgınla bir arada ekonomileri berbatlaşan az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelere yönelik yardımların kurala bağlanması adalete, hakkaniyete bağlı olan inancı aşındırıyor. Dünyanın içinde bulunduğu görünüm bize NATO’nun da üzerine inşa edildiği ittifak, dayanışma ruhunun kıymetini göstermiştir” halinde konuştu.
Erdoğan, “NATO’nun hem belirleyiciliği ve sorumlulukları artmıştır. Üye devletler kurucu unsurlara sahip çıkmalı, ittifakı güçlendirmelidir. NATO’nun sağladığı güvenlik şemsiyesinde ittifak her yerde faal rol üstlenmelidir. Devir sorumluluktan kaçma değil elini taşın altına koyma devridir. Tepe vesilesi ile bilhassa ABD Lideri Joe Biden’la az önce bir ortaya geldik. İttifakın önümüzdeki 10 yıl haritasını teşkil edecek 2030’a ait değerli kararlar alındığı tepemizi tamamladık” dedi.
Erdoğan, “NATO’nun güvenliğine yönelik tehdit, meydan okumalar hakkında görüş alışverişinde bulunduk. NATO’yu askeri bakımdan muhkem hale getirirken siyasi bakımdan tahkim edilecek kararlar aldık. Stratejik konseptin günümüz kaidelerle güncelleme sürecini başlatan kararlar aldık” dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan konuşmasına şöyle devam etti:
Terörle uğraş başta olmak üzere Türkiye’nin öncelik, hassasiyet ve haklı beklentilerini müttefiklerimizin dikkatine sunduk. Lakin burada üzülerek bir konunun altını çizmek istiyorum. Terör probleminde örgütler ortasında ayrım yapan, iyi terörist, makus terörist sınıflamasına giden çarpık niyet ne yazık ki kendini koruyor. Bunun terör örgütlerine cüret vereceği açıktır. DEAŞ tehdidinin yeni isimler altında varlığını sürdürmesi, terörle gayret rehavet ve ikili standardın yeri olmadığını göstermiştir.
Türkiye DEAŞ’a karşı uğraş etmiş, Suriye’den sökülüp atılmasını sağlamış tek NATO müttefiğidir. İdlib’de tesis ettiğimiz inanç atmosferi ile yeni bir insani trajedinin ve büyük göç dalgasının önüne geçtik. Son günlerde İdlib’e yönelik rejim ve PKK/YPG hücumlarının ağırlaşması bu bölgeyi tekrar kaosa sürüklemeyi amaçlamaktadır. Geçen Cumartesi YPG/PKK terör örgütü Şifa hastanesini maksat alıp insanları katletmiştir. Bu örgütün kanlı yüzünü göstermeye kafidir.
Tepe hitabımız ve ikili görüşmelerimizde PYD/PKK’ya verilen takviyenin sonlandırılması gerektiğini açıkça lisana getirdik. Suriye’nin bir terörist yetiştirme kampına dönüşmesinin önüne geçmeye çalıştık. 9 bine kadar yabancı terörist savaşçı yakalayıp, ülkelerine geri gönderdik. 100 bini aşkın terör şüphelisine ülkemize giriş yasağı koyduk. Yakalayıp kaynak ülkelere teslim ettiğimiz teröristlerin ellerini kollarını sallayarak serbestçe dolaşabilmesi, hatta kimi ülkelerde terör hareketi yapabilmesi büyük zaafiyettir.
Türkiye yabancı terörist savaşçıların engellenmesine yönelik uğraşlarında tek başına bırakılmıştır. Ülkemiz Suriye mahreçli sistemsiz göç yükünü yalnız başına omuzlamak durumunda kalmıştır. Türkiye’ye verilen taahhütlerin birden fazla yerine getirilmemiştir.
Legal hükümetin daveti üzerine sağladığımız hem Libya’nın uzun mühlet iç savaşa sürüklenmesi engelledi hem siyasi sürecin önünü açtı. Dağlık Karabağ’da 30 yıllık gecikme ile olsa adalet tecelli etti, bölgede umutlar yine yeşerdi. Yeni bir periyodun kapıları aralandı. Ülkemizin sonları dışında yürüttüğü müttefiklerimizin güvenliğine katkı sunan operasyonlara ittifak tarafından güçlü takviye verilmesi tercihten öte zorunluluktur.
Müttefiklerimiz sığ hesapları bir yana bırakıp Türkiye ile tam dayanışma sergilemelidir. ABD Lideri Joe Biden’la az önce bir ortaya geldik. Gündemimizde yer alan mevzularla ilgili kapsamlı görüş alışverişinde bulunduk. Görüş ayrılığı yaşadığımız problemleri, ortak çıkarları yapan bir yaklaşımla ele aldık.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın açıklamalarının akabinde Dolar/TL kuru 8,47 düzeyini gördü.
Son derece faydalı bir görüşme oldu
Yapacağımız ortak çalışmaları sayın Biden ve grubuyla görüştük. Türkiye DEAŞ’la uğraşa takviye vermenin yanında NATO’nun sonunun, müşterek çıkarların savunucusu olmuştur. Salgın sonrası ortaya çıkacak yeni fırsatları dikkate alarak aramızdaki ekonomik potansiyeli değerlendirdik.
İki müttefike ve stratejik ortağa yakışır halde direkt diyalog kanallarını aktif kullanma konusunda mutabık kaldık. İkili işbirliği, bölgesel istişare düzeneklerinin tekrar canlandırılması gerektiğinin altını çizdik. Sonuçta son derece faydalı ve samimi bir görüşme oldu.
Çözülemeyecek hiçbir sıkıntı yok
Sayın Biden’la önümüzdeki periyotta bu amaçlar doğrultusunda işbirliğimizi arttıracağız. Türkiye-ABD ilgilerinde çözülemeyecek hiçbir problem olmadığını tam bilakis varlıklı bir görünüm sergilediğini düşünüyorum. Türkiye ile ABD’nin bundan sonra da birebir hassasiyetle çalışmalarını yürüteceğine inanıyorum.
Tepe marjında bir öbür görüşmeyi Birleşik Krallık Başbakanı sayın Boris Johnson’la yaptık. Dost, müttefik ve stratejik ortak olarak ikili işbirliğini sürdürme irademizi karşılıklı olarak vurguladık.
Görüntü konferansla sıklıkla konuştuğum Şansölye Merkel ile yüz yüze görüştüm. Sayın Micotakis’le görüşmemizde yine canlandırdığımız diyalog düzeneklerinin sürdürülmesini kararlaştırdık. Müspet gündemi destekleyecek adımların atılması konusunda fikir birliğine vardık. Hatta görüşmelerimizi ikili yapalım, daha da ilerisi görüşmelerimizi özel çizgiden yapmak suretiyle ortaya birilerini sokmanın manası yok kararına vardık.
İspanya, Hollanda, Fransa Başbakanı ile biraraya geldik. Litvan ve Leton mevkidaşlarımla görüşmelerim oldu. 24 Haziran’daki tepe öncesinde Türkiye-AB alakaları konusunda görüş alışverişinde bulundum. Dün ayrıyeten Macaristan Başbakanı ile verimli ikili bir görüşme yaptık.”
ABD’nin bize vereceği dayanak
Afganistan konusundaki kanılarımızı çok açık, net olarak sayın Biden’a tabir ettim. Türkiye şayet Afganistan’dan çıkmamız istenmiyorsa, bilhassa orada aşikâr bir dayanağın verilmesi isteniyorsa, diplomatik, lojistik, mali bahislerde ABD’nin bize vereceği dayanak değer arz ediyor. Ayrıyeten burada Taliban gerçeğini bir kenara koymak mümkün değil. Onlarla da birçok görüşmeleri, farklı atacağımız adımlarla sürdürebiliriz. Afganistan’da biz Pakistan’ı, Macaristan’ı alma niyetimizi kendilerine söyledik. Bütün bunlarla birlikte Afganistan halkı rastgele bir düşünceyi yaşamadan bu dayanağı kendilerine verelim. Şu an itibariyle bir mutabakat kelam konusu. Bir külfet kelam konusu değil.
S-400 konusunu olağan ki burada yapılacak olan bu türlü bir görüşmede S-400’ün gündeme gelmemesi mümkün değil. Bizim fikrimiz daha evvel ne ise tıpkı kanıyı sayın Başkan’a söz ettim. F-35 konusunu tıpkı formda söz ettim. Savunma endüstriyle ilgili olarak müşterek yapabileceğimiz nelerdir, bunları söz ettim. Bundan sonraki süreçte de Dışişleri, Savunma bakanlarımız muhataplarıyla görüşmek suretiyle bu süreci inşallah sağlama bağlayacaklardır.”
Bloomberg HT
