G7 ülkelerinin başkanları, önceliklerinin Afganistan’dan tahliyelerin inançlı biçimde sağlanması olduğunu belirterek, Taliban’ı kelamlarına nazaran değil, aksiyonlarına nazaran değerlendireceklerini ve kurulacak hükümetin meşruiyetinin, milletlerarası yükümlülüklerini yerine getirmedeki yaklaşıma bağlı olduğunu duyurdu.
Almanya, ABD, Fransa, İngiltere, İtalya, Japonya ve Kanada’dan oluşan G7 ülkelerinin başkanları, Afganistan’daki durumu görüşmek üzere çevrim içi ortamda bir ortaya geldi.
Birleşmiş Milletler (BM) ve NATO genel sekreterlerinin de katıldığı tepe sonrasında yayımlanan bildiride, Afganistan’daki durumla ilgili “ciddi halde endişeli” olunduğu belirtildi.
Savunmasız Afganistan ve başka ülkelerin vatandaşlarının güvenliğinin sağlanması ve insani bir krizin önlenmesi için itidal davetinde bulunulan bildiride, bayanların, kız çocuklarının ve azınlık kümelerinin haklarının korunmasına ait yükümlülüklerin yerine getirilmesi istendi.
“Afganistan’ın bir daha asla terör için inançlı bir bölge yahut diğerlerine yönelik terör hücumlarının kaynağı olmaması” gerektiği kaydedilen metinde, NATO müttefikleri başta olmak üzere ortaklarla birlikte nerede olursa olsun terörizmle kararlılık ve dayanışma içinde gayret edileceği iletisi verildi.
Beklentiler
Bildiride, gelecekte kurulacak bir Afgan hükümetinin, ülkenin milletlerarası yükümlülüklerine uyması, terörizme karşı müdafaa sağlaması, başta bayanlar, çocuklar, etnik ve dini azınlıklar olmak üzere tüm Afganların insan haklarını garanti altına alması, hukukun üstünlüğünü muhafazası, manisiz ve şartsız insani erişime müsaade vermesi, insan ve uyuşturucu kaçakçılığına karşı tesirli formda karşı koyması gerektiği belirtildi.
Afganistan’daki tüm tarafların, bayanların ve azınlık kümelerinin değerli derece iştirakiyle kapsayıcı bir hükümet kurmak için iyi niyetle çalışmaya davet edildiği aktarılan bildiride, insani yardım ve mültecilerin desteklenmesi kelamı verildi.
Tahliyeler
“Acil önceliğimiz, vatandaşlarımızın ve son 20 yılda bizimle çalışan ve gayretlerimize yardım eden Afganların inançlı bir biçimde tahliyesini ve Afganistan’dan daima inançlı çıkışı sağlamaktır.” sözüne yer verilen bildiride, G7 ülkelerinin bu mevzuda yakın iş birliğine devam edeceği vurgulandı.
Tüm tarafların bunu kolaylaştırmaya devam etmesi, insani ve sıhhat işçileri dahil memleketler arası hizmet sağlayıcıların güvenliğinin temin edilmesinin beklendiğinin altı çizilen bildiride, mültecilere mesken sahipliği yapan bölgedeki komşu ülkeler ve öbür ülkelerle birlikte iş birliği yapılacağı da duyuruldu.
“Sözleriyle değil, hareketleriyle değerlendireceğiz”
Afganistan’ın karşı karşıya olduğu kritik meseleleri ele almak için BM, G20 ve öteki müttefikler ve bölge ülkeleriyle birlikte çalışılacağı belirtilen metinde, “Bunu yaparken Afgan partilerini kelamlarıyla değil, hareketleriyle değerlendireceğiz. Bilhassa, Taliban’ın terörü tedbire, bayan hakları, kız çocukları ve azınlıkların insan hakları ve Afganistan’da kapsayıcı bir siyasi tahlil arayışı konusundaki hareketlerinden sorumlu tutulacağını bir defa daha teyit ediyoruz.” sözleri kullanıldı.
Bildiride, gelecekteki bir Afgan hükümetin meşruiyetinin de milletlerarası yükümlülüklerini ve taahhütlerini yerine getirmedeki yaklaşıma bağlı olduğu vurgulandı.
Bloomberg HT
