CEMRE PARILTI KARACA
Pandemiyle birlikte milletlerarası ticarette büyük yavaşlamanın akabinde canlanma başlayınca ortaya çıkan konteyner krizi ve artan navlun fiyatlarına, gümrük bekleme mühletleri de eklendi. Gerçek bölüm temsilcileri artan gümrük süreçlerinde maliyetlerin sırf yüksek navlun fiyatlarından kaynaklanmadığını vurgulayarak gümrüklerdeki gecikme ve kiralama fiyatlarındaki artışa dikkat çekti.
İstanbul Maden İhracatçıları Birliği Lideri Aydın Dinçer, navlun fiyatlarındaki artışın yanı sıra ihracatçıların konteyner bulamaması nedeniyle gümrük bekleme fiyatı ödemek zorunda kaldığını ve bu fiyatların maliyetleri çok yükselttiğini söyledi. Dinçer, “Pandemi devriyle birlikte konteynerlerin hem gidişinde hem de dönüşünde aksaklıklar yaşandı. Yaşanan aksaklıklar konteyner ıstırabına sebep oldu. Lojistik şirketleri nakliyelerin gecikmesi ve yüklerin daha az gereçle sevkiyat yapılmasını mazeret ederek, yüksek fiyatlar talep ediyor. Ve fahiş fiyat artışına gidiyor lakin yaptıkları bu çok fiyat artışı ihracatçının belini büküyor. Fiyatların İki katına, üç katına çıktığı Hindistan, Çin ve ABD üzere sınırlar var. Tüm bu sıkıntıların maden kesimine yansıması birkaç farklı boyutta oluyor. Rezervasyon yaptırılan materyaller, depolara ve limana gönderildiğinde rezervasyon iptal ediliyor. Bu türlü olunca da ihracatçımız limanda ve depoda ardiye fiyatlarıyla karşılaşıyor. Bir ay sonraya atılan yükleme vakitleri veriliyor. Hasebiyle navlun artışlarının yanı sıra konteynerin verilmemesi nedeniyle de maliyetler artıyor.” açıklamalarında bulundu.
Demuraj ve ardiye fiyatlarında da %50’ye yakın artış var
Demuraj (ithalatçı firmanın belirtilen hür müddet içerisinde onteyneri boç olarak nakliyeciye teslim edememesi durumunda oluşan masraf) ve ardiye fiyatlarının de arttığına dikkat çeken Dinçer, “Demoraj ve ardiye fiyatlarında da yüzde 50’ye varan bir artış kelam konusu. Pandemiyi ve sıkışıklığı mazeret ederek çok fiyatlamaların yapıldığını görüyoruz.” dedi.
Gümrükte bekleme müddetlerinin navlun meşakkatinden daha büyük ve süratle çözülmesi gereken bir mevzu olduğuna dikkat çeken Kadro Tezgahları Endüstrici ve İş İnsanları Derneği Lideri Fatih Varlık pandemi nedeniyle gemilerin ve konteynerlerin büyük kısmının Çin ve ABD’de demirlediğini belirtti.
Varlık “ABD ve Çin ortasında artan tıbbi materyal ticareti nedeniyle gemi ve konteynerler bu 2 ülke ortasında sıkışmış durumda. Konteyner ve gemi bulunup ihracat yapılsa bile, öteki ülkelerden yapılacak ihracat olmadığında gemi ve konteynerler gittiği ülkede demirlemek zorunda kaldığından önemli bir demuraj ve ardiye fiyatı oluşuyor. Son 1 yıla bakıldığında ortalama olarak, navlun fiyatlarında ithalatta 3 kat, ihracatta 2 kat artış gerçekleşti. Türkiye gümrüklerinde kontrole tabi tutulan konteyner ölçüsü son 1 yılda yüzde 9 artış gösterdi.” açıklamalarında bulundu.
“TSE gümrüklerde yeteri kadar işçi çalıştırmıyor”
Türk Standartları Enstitüsü’nün gümrüklerde yeteri kadar işçi çalıştırmadığından makinelerin gümrüklerde bekleme müddetlerine arttığına vurgu yapan Varlık, “Gümrük kontrolleri ülkemize kalitesiz eserin girmesini engelliyor lakin, TSE’nin işçi sayısının ve eser çeşitliliği doğrultusunda uzmanlık seviyesinin kâfi olmaması nedeniyle bekleme mühletleri çok uzuyor. Ayrıyeten, eser güvenliği kontrollerinde TSE işçisi başına düşen belge sayısı 70 civarında, bu da işçi üzerinde ağır bir iş yükü oluşturuyor. Bu aksilikler doğrultusunda ortaya çıkan demuraj, ardiye ve navlun fiyatlarının toplamı malın kıymetini geçebiliyor, üstelik ödenen bu bedeller devletin kasasına vergi olarak girmiyor, konteynerlerin sahibi olan yabancı armatörlere ödeniyor.” açıklamalarında bulundu.
Bloomberg HT
