İSO’dan yapılan açıklamaya nazaran, endekste eşik bedel olan 50’nin üzerinde ölçülen tüm sayılar ihracat ikliminde iyileşmeye, 50’nin altındaki kıymetler ise bozulmaya işaret ediyor.
Temmuzda 53 olarak ölçülen İSO Türkiye İmalat Dalı İhracat İklimi Endeksi, ağustosta 52,4’e gerilese de ihracat ikliminde güçlü iyileşmenin sürdüğü istikametinde sinyal verdi ve ihracat pazarlarındaki talep şartlarında üst üste ikinci ay iyileşmeye işaret etti.
Ağustosta genel tablodaki iyileşme görünümüne karşın farklı ihracat pazarları ortasında ayrışmalar kelam konusu oldu. Kovid-19 kaynaklı krize bağlı olarak kimi ülkeler daralma bölgesinde kalırken, kimilerinde da şimdi yeni başlamış olan toparlanmanın sürat kestiği görüldü.
Öte yandan, talebin güçlendiği birçok ülke de bulunuyor. Dünyanın en büyük iktisadı olan ve Türk imalat dalı ihracatından yaklaşık yüzde 5 hisse alan ABD’de üretimin ağustosta son 17 ayın en yüksek suratında gerçekleşmesi umut verici bir gelişme oldu. Kanada’da da büyüme sürat kazandı ve imalat sanayi üretiminde son 2 yılın en güçlü artışı gerçekleşti.
Birçok Euro Bölgesi iktisadında Kovid-19 hadise sayılarındaki artışla birlikte toparlanmanın sürat kestiğine yönelik işaretler kelam konusu oldu. Temmuz ayındaki artışların akabinde ağustosta hem İtalya hem de İspanya’da ekonomik aktivite düşüş kaydetti. Fransa ve Almanya’da ise üretim artışı devam etti fakat bu artışlar evvelki aya nazaran sürat kesti. Kovid-19 kısıtlamalarının akabinde üretimin yine büyüme bölgesine geçtiği, Türk imalat eserlerinin ikinci en büyük ihracat pazarı Birleşik Krallık’ta güçlü artış sergileyen ekonomik aktivite evvelki aya nazaran de ivme kazandı.
– Rusya’da son 3,5 yılın en yüksek oranı
Rusya’da özel kesimin büyümesi hızlandı ve Ocak 2017’den beri en yüksek oranda gerçekleşti. Üretimin üst üste dördüncü ay ve bariz bir süratte arttığı Çin, Kovid-19 kaynaklı krizden güçlü biçimde toparlanan ülkeler ortasında yer aldı.
Başka BRIC ülkelerinde ise zıt istikamette eğilimler gözlendi. Brezilya’da, imalat sanayi üretimindeki güçlü artış sayesinde ekonomik aktivite büyüme bölgesine geri döndü. Buna rağmen Hindistan’da üretimde devam eden gerileme trendi beşinci aya ulaştı.
Ağustos ayında Orta Doğu’daki talep şartları genel olarak zayıf kaldı. Petrol dışı üretim aktivitesi Suudi Arabistan’da hafif azalırken, Birleşik Arap Emirlikleri ve Mısır’da ölçülü seviyede iyileşmeler gerçekleşti.
– “İhracata yönelik talep şartları genel olarak iyileşme gösterdi”
Açıklamada görüşlerine yer verilen IHS Markit Iktisat Yöneticisi Andrew Harker, şunları kaydetti:
“Ağustos ayında ihracata yönelik talep şartları genel olarak iyileşme gösterdi. Fakat datalar, toparlanmanın sistemsiz ve öngörülemez bir yapıda olduğuna işaret etti. Geçen ay iyileşmeye öncülük eden birçok Euro Bölgesi iktisadında, Kovid-19 hadise sayısındaki artışların yine başlamasına paralel olarak toparlanma sürat kesti. Bu nedenle büyümeyi sürükleyenler ABD ve Birleşik Krallık olurken, ABD’de üretim neredeyse 1,5 yılın en süratli artışını kaydetti. Gelişmeler, Türk firmalarının ihracat pazarlarındaki talep şartlarında yaşanan sert değişimlerle bir müddet daha uğraş etmek zorunda kalacağını gösteriyor.”
AA
Bloomberg HT
