BARBAROS GÖRGÜ
Wearesocial Türkiye raporuna nazaran bir günümüzün neredeyse 3 saatini toplumsal medya platformlarında geçiriyoruz.
Diğer deyişle hayatımızın kıymetli bir vakti bu platformlarda geçiyor. Hayatımızla bu kadar özdeşleşen bu platformlar büyüdükçe risk de arttı ve dolandırıcılık üzere berbat hedefler için de kullanılmaya başlandı.
Hal bu türlü olunca da platformlar kendi kurallarını koyarak hayatımıza yeni kavramlar soktu. Hayatımıza soktuğu yeni kavramlardan bir tanesi de “doğrulanmış hesap”. Doğrulanmış hesap yahut daha sık duyduğumuz ismiyle ‘mavi tik’in kullanıcılar ortasında ayrıcalık olduğu konusunda herkes hemfikir. Hatta kimi kullanıcılar bu ayrıcalığa o kadar ulaşmak istiyor ki bunun için para vermeye dahi razı oluyor.
Mavi tik için yüksek fiyatlar isteniyor
Bu ayrıcalığa kavuşmak isteyenleri gören birçok kurum yahut şahıslar ise yüksek fiyatlar karşılığı mavi tik sattıklarını sav ediyor. Pekala bu kurumlar sahiden doğrulanmış hesap konusunda bahsettikleri yetkiye sahip mi, yoksa bu da yeni jenerasyon bir dolandırıcılık sisteminden mi ibaret?
Bu soruya karşılık bulmak için evvel bu mavi tik tutkusunun nasıl başladığına bakmak gerekiyor. Toplumsal medya platformları çıktığı birinci günden bu yana düzmece hesaplarla çaba etmek için pek çok prosedür deniyor. Birçok kişi ve kurumların uydurma hesaplarla taklit edilmesi ve mağduriyet olması üzerine birinci olarak Twitter 2009 yılında “doğrulanmış hesap” prosedürüyle bu sorunu çözmek istedi.
Bu doğrulanmış hesaba sahip olmak isteyen ve taklit edilmekten korkan kişi yahut kurumlar bazen kimlik bilgileri bazen ise hakkında çıkan haber yahut makaleleri Twitter’a sunarak onay bekliyor.
Hesaplarının kendilerine ilişkin olduğunu kanıtlanmasının akabinde, Twitter kullanıcı isminin yanına bir doğrulama rozeti ya da halk lisanıyla mavi tik ekleyerek süreci tamamlıyor.
Twitter başlattı, başka platformlar takip etti
Mavi tik, sorunun çözülmesi açısından başarılı bir sistem olarak görülürken başka toplumsal medya platformları da Twitter’ın bu yolunu takip etti.
Facebook 2012 yılında Instagram ise 2014 yılında bu sürecin birebirini uygulayarak mavi tik akımını daha da ileriye taşıdı.
Ancak her şey bu kadar ‘sorunsuz’ ilerlemedi. Birinci olarak Twitter, yalnızca gereksinim duyanlara değil, birçok isim ve kurumlara da doğrulama rozeti verdi ve bu da tartışmaları beraberinde getirdi. Verilen ‘yanlış’ doğrulamalar Twitter’ı siyasetlerini tekrar gözden geçirmeye itti ve sonunda platform, doğrulama rozetini vermeyi durdurduğunu açıkladı. Lakin bu yıl Twitter, 4 yıl bir ortadan sonra yeniden siyasetlerinde değişikliğe gittiğini, gerekli dikkat ve tedbirlerle ‘doğrulanmış hesap’ özelliğini tekrar etkin ettiğini duyurdu.
Kendine hisse çıkaranlar ortaya çıktı
Tüm bu sürecin içerisinde kendisine hisse çıkaran pek çok kişi de natürel ki süratle türedi. Toplumsal medya platformları ile özel muahedesi olduğunu argüman eden birçok kişi yahut kurum, kullanıcılara fiyat karşılığı mavi tik vereceğini sav ederek önemli ölçüde paralar kazanmaya başladı.
“Rozet almanın tek yolu uygulama içi başvuru”
Pekala sahiden bu kurum yahut bireyler doğrulanmış hesap konusunda kullanıcılara yardımcı olabilir mi? Bu sorunun karşılığını en yetkililere; Twitter, Facebook ve Instagram’a sorduk. Sorularımıza karşılık veren Facebook kümesinin sözcüsü “Facebook ve Instagram hesapları için doğrulanmış bir rozet almanın tek yolu uygulama içinden başvurmaktır.” diyerek kullanıcıların farklı kurum ve bireylere prestij etmemesi gerektiğini vurguladı.
BloombergHT’nin sorularına cevap veren Twitter, yaptığı özel açıklamada “Para yahut özel finansal bilgiler elde etmek için Twitter’da dolandırıcılık taktikleri uygulamak kurallarımıza alışılmamıştır. Kurallarımızın ihlal edildiğini tespit ettiğimizde, yaptırım tedbirleri alırız. Makus aktörlerin daima olarak gelişen formüllerine ahenk sağlıyoruz ve bölüm geliştikçe politikalarımızı yinelemeye ve geliştirmeye devam edeceğiz.” tabirlerini kullandı.
“1.100 dolar üzere sayılar verilebiliyor”
Habertürk TV Toplumsal Medya Uzmanı Cem Sünbül mevzuya dair yaptığı açıklamada “Kullanıcılar doğrulanmış hesap yani mavi tik almak uğruna kişi yahut kurumlara 1.100 dolar üzere sayıları verebiliyor. Bir kısmı nitekim mavi tik sahibi olsa da bir kısmı büsbütün dolandırılmış oluyor” dedi.
Sünbül, toplumsal medya kullanıcıların mavi tık almak uğruna, platform dışında rastgele kişi yahut kurumlara başvurmamalarını, başvurmaları durumunda ise dolandırılma ihtimalleri olabileceğine dair kullanıcıları uyardı.
Bloomberg HT
