Temsilci atamayan toplumsal medya uygulamaları için reklam yasakları devri başladı. Twitter, Periscope ve Pinterest için 19 Ocak’tan itibaren reklam yasağı uygulanmaya başlanacak.
Şayet bu şirketler 3 ay içinde temsilci atamazlarsa bant genişliğinin daraltılması cezasıyla karşı karşıya kalacaklar.
Kamuoyunda “Sosyal Medya Yasası” olarak bilinen 7253 sayılı “İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Kabahatlerle Gayret Edilmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 1 Ekim prestijiyle yürürlüğe girmişti.
2 Kasım itibariyle temsilci atamayan, Facebook, YouTube, Instagram, Twitter, Linkedin, TikTok, Dailymotion, Periscope üzere şirketlere evvel 10’ar milyon lira, sonrasındaysa 11 Aralık’ta 30’ar milyon lira ceza kesilmişti.
Toplumsal medya devlerinden son dakika adımları
Kesilen cezalar sonrasında 16 Aralık’ta Youtube, VK’dan sonra Türkiye’ye temsilci atayacağını açıklayan birinci büyük toplumsal medya platformu oldu. Temsilcilik açmayan platformlara reklam yasağının uygulanmaya başlanacağı tarih olan 19 Ocak’a yanlışsız ise TikTok, Dailymotion, LinkedIn, Facebook ve Instagram üzere toplumsal medya devleri peşi sıra Türkiye’ye temsilcilik açacaklarını duyurdular.
Toplumsal medya platformlarının yanında Netflix, Spotify ve Prime Görüntü üzere dijital yayıncılık şirketleri de bu süreçte Türkiye’ye temsilci atama kararı aldı.
Temsilci atamalarının en çok ticari reklam verenleri, dijital ajans ve dijital reklamcılık bölümünü rahatlattığını söyleyen Kadir Has Öğretim Vazifelisi İsmail Hakkı Polat, “Eğer bu şirketler temsilcilik açmasaydı reklam verenlerin tekrar geri döneceği klasik medyaların pastadaki hissesi artacaktı.” diye ekledi.,
“Twitter’a sağlanan bant genişliği daraltılarak Twitter’a erişim bir nevi engellenmiş olacak”
Temsilci atamalarını kıymetlendiren Avukat Gökhan Ahi ise “Kanuna nazaran temsilci atamaları şu manaya geliyor: Şirketlerin bilgilerini Türkiye’de tutmaları gerekiyor, Türkiye’den rastgele bir kullanıcının talebine 48 saat içerisinde yanıt vermeleri gerekiyor ve temsilcilerini sitelerinde açık olarak belirtmeleri gerekiyor.” dedi.
Dördüncü kademe olarak Twitter, Periscope ve Pinterest üzere şirketlere reklam yasaklarının 19 Ocak’ta başlayacağını vurgulayan Ahi, “Beşinci kademe olarak trafik daraltması yapılacak. Twitter’a sağlanan bant genişliği daraltılarak Twitter’a erişim bir nevi engellenmiş olacak. Bu daraltmanın yüzde 50-90 ortasında bir düzeyde olmasının kararı da sulh ceza hâkimliğinde olacak.” diye ekledi.
Şayet bu şirketler reklam yasağı kararının verildiği tarihten sonraki 3 ayda gerekli yükümlülükleri yerine getirmezlerse Bilgi Teknolojileri ve İrtibat Kurumu Lideri, ilgili toplumsal ağ sağlayıcılarının internet trafiği bant genişliğinin yüzde 50 ile yüzde 90 ortasında daraltılması için sulh ceza hâkimliğine başvurabilecek.
“Twitter’ın verilen reklamlardaki hissesi yaklaşık 300 milyon TL civarında”
“Facebook’un temsilcilik açması şirketlerin görünürlüğü açısından kıymetli.” diyen Ussal Danışmanlık Kurucusu Ussal Şahbaz ise Türkiye’den toplumsal medyaya verilen reklam ölçüsünün tahminen 10 milyar TL civarında olduğunu belirtiyor.
“Türkiye’de ofis açmayan Twitter’ın verilen reklamlardaki hissesi ise yaklaşık 300 milyon TL civarında.” diyen Şahbaz, reklamların birçoklarının e-ticaretle ilgili, sektörel olarak bakılacak olursa da moda, mobilya, yeme-içme ve turizm dalıyla ilgili olduğuna değiniyor.
Vergi matrahları dikkate alındığında Twitter, Facebook, Instagram ve Youtube’un yaklaşık 6,5 Milyar TL civarında bir gelirleri bulunduğunu belirten Şahbaz, “Ancak kullanıcı başına şirketlerin elde ettiği gelir çok az. Bu bizim satın alma gücümüzle ilgili ABD’nin kestirimi 15’de biri kadar gelir elde ediyorlar. Dolayısı ile bunların kısıtlanması şirketlerin karar alma sistemlerini çok fazla etkilemeyecek.” diye ekledi.
“Önümüzdeki devir bu yasanın nasıl işleyeceğini daima bir arada göreceğimiz bir periyot olacak”
Tüzel olarak temsilciklerin statüsü ve ileride temsilciler ile devlet ortasındaki bağlantıların nasıl olacağı ise hala belirsizliğini koruyor.
Bahisle ilgili “Temsilcilerin hak ve yükümlülüklerinin belirlenmesi lazım. En azından bir yönetmelikle düzenlemesi lazım ancak bu türlü bir düzenleme yok.” diyen Ahi şirketlerin temsilciliklerini geri çekmesi ya da kapatması halinde ne olacağının hala aşikâr olmadığını söyledi.
Bant genişletme cezasının kanunda zarurî olarak konmadığını yani ihtiyari bir husus olarak göründüğünü belirten Şahbaz ise “Bu noktada hem şirketleri probleme sokmayacak hem de haber alma özgürlüğünü kısıtlamayacak ortak bir nokta bulunması gerektiğini düşünüyorum.” dedi.
“Önümüzdeki devir bu yasanın nasıl işleyeceğini daima birlikte göreceğimiz bir devir olacak.” diyen Kadir Has Öğretim Vazifelisi İsmail Hakkı Polat şirketlerin birbirini denetim etme emelinde olduğunu ve buna nazaran hareket ettiklerine değindi.
Toplumsal ağ sağlayıcıları, yaklaşık 5 ay sonra dahi Türkiye’de temsilcilik açmayı kabul ederlerse o güne kadar kendilerine kesilen cezaların yüzde 75’i affedilecek. Yani şirketler kesilen cezaların sadece dörtte birini ödeyecekler.
Toplumsal medya şirketlerinin Türkiye’ye temsilci atama kararlarını kronolojik olarak sıralaması ise şöyle:
16 Aralık: Youtube Türkiye’de temsilcilik açacağını duyurdu
VK’nın 3 Kasım’da temsilci atayacağını açıklamasından bir ay sonra, 16 Aralık’ta Türkiye’ye temsilci atayacağını duyuran Youtube, Türkiye’deki kullanıcılar, içerik üreticileri ve iş ortaklarına karşı bağlılığının devam ettiğini belirterek platformun heyecanını ve açıklığını koruyacağını vurguladı.
Blog sayfasında yayımladığı açıklamada, “Youtube, tabir özgürlüğü, bilgiye erişim ve şeffaflığa olan bağlılığını devam ettirirken bulunduğu ülkelerin maddelerine ve düzenlemelerine de hürmet duymaktadır.” diyen Youtube, maddelere ve siyasetlerine uygun olmayan içerikleri daha evvelki süreçler doğrultusunda değerlendirmeye devam edeceklerini vurguladı.
8-9 Ocak TikTok ve Dailymotion arka arda Türkiye’de temsilcilik açma kararı aldı
Ulaştırma ve Altyapı Bakan Yardımcısı, Ömer Fatih Sayan Twitter’dan yaptığı açıklamayla TikTok’un Türkiye’ye temsilci atadığını duyurmuştu.
“VK ve YouTube’un akabinde bugün yaptığımız görüşmeler sonucunda TikTok da temsilci atayacağını açıkladı.” diyen Sayan, “Temennimiz öteki toplumsal ağ sağlayıcıların da bir an evvel temsilcilerini bildirmeleri ve yükümlülüklerini yerine getirmeleri.” demişti.
Çabucak sonraki gün 9 Ocak’ta ise Sayan Dailymotion’ın da Türkiye’ye temsilci atadığını Twitter’dan yaptığı bir paylaşımla açıklamıştı.
16 Ocak: LinkedIn de Türkiye’ye temsilci atıyor
Ulaştırma ve Altyapı Bakan Yardımcısı Ömer Fatih Sayan, toplumsal iş ağı ve paylaşım platformu olarak faaliyet gösteren “LinkedIn’in de Türkiye’ye temsilci atayacağını açıklamıştı.
Bu süreçte sırasıyla VK, Google (YouTube) Tiktok, Dailymotion’un temsilci atadığını belirten Sayan, “Konuya ait reklam yasağı uygulamasının Resmî Gazete’de yayımlanmasına günler kala LinkedIn de ülkemize temsilci atayacağını açıkladı. Toplumsal ağ sağlayıcılarının temsilci bildirimleri bizi memnun ediyor. Öteki sağlayıcılardan da tıpkı hassasiyeti bekliyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
18 Ocak: Facebook’tan son dakika kararı
Facebook reklam yasağının uygulanmasına bir gün kala Türkiye’ye temsilci atama kararı almış, yaptığı açıklamada ise “Yasadan etkilenen öteki birtakım şirketler üzere, yeni düzenlemeler doğrultusunda Türkiye’de temsilci olarak bir hükmî kişilik atama sürecini başlatmaya karar verdik.” demişti.
“Bu kararı alırken, platformumuzun kullanıcıların tabir özgürlüğü haklarını kullanabilecekleri bir yer olmasının bizim için taşıdığı kıymetin tekrar altını çizmek isteriz.” diyen Facebook, unsurlarına alışılmamış bir istek geldiği takdirde temsilcisini geri çekebileceğini belirtti.
Bloomberg HT
