Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan İktisat Islahat Paketi ile tarlada ve halde kalan ziraî eserlerin, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından hayata geçirilen Dijital Tarım Pazarı (DİTAP) uygulamasıyla elektronik olarak pazarlanması öngörülüyor.
İktisat Islahat Paketi’nde, ziraî arz ve talebin “dijital pazar yeri” yaklaşımı ve “sözleşmeli tarım” modeliyle buluşmasını sağlayan DİTAP uygulamasına ait de ögeler yer aldı.
Buna nazaran, tarlada ve hallerde kalan taze meyve ve zerzevatları piyasaya kazandıracak düzenekler geliştirilecek. Bu eserler DİTAP’a dahil edilerek, süratle alıcılarla buluşturulacak. Bunun için DİTAP’ta özel kısım açılacak.
DİTAP sayesinde her ölçekteki çiftçi, eseri için pazar bulabilecek, tüketici ve esnaf da istediği kalitede eser tedarik edebilecek.
Zerzevat ve meyve zayiatının azaltılması için soğuk zincir oluşturulmasına da takviye verilecek. Ziraî üretim planlamasına katkı sağlamak, üretimde öngörülebilirliği artırmak ve fiyat dalgalanmalarının önüne geçmek için kontratlı tarım sistemleri geliştirilecek. İşlenmemiş besin fiyatlarında aracılık maliyetlerini de düşürecek olan Hal Yasası Teklifi Meclis’e sunulacak.
Kurulacak Erken İhtar Sistemi üzerinden bilhassa üretim, toptan ve perakende basamağında besin zincirinin tamamı anlık olarak takip edilerek, raporlanacak.
“Borsa altyapısı oluşturulmalı”
Türkiye Halciler Federasyonu Lideri Yüksel Tavşan, “DİTAP dediğimiz uygulama, online satış sistemi. Yaş meyve ve zerzevatın online pazarlanması için altyapı çalışması yapılması gerekiyor. Meyve ve zerzevatın de uzaktan satılabilmesi için boyutu, cinsi ve marka bedeline nazaran standardının ve sınıflandırma sisteminin oluşturulması lazım. Domates deniyor ancak hangi uzunluktaki, hangi cins domates? Ayaş domatesi mi? Bunların hepsinin bir altyapıyla belirlenmiş olması gerekiyor. Ona nazaran alıcı ‘Şu uzunluktaki ve şu cinsteki domatesten 250 kasa alacağım’ diyecek.” sözlerini kullandı.
Eserlerin uzaktan pazarlanması için bir borsa altyapısının oluşturulmasını da öneren Tavşan, böylelikle fiyatın gerçek halde oluşabileceğini bildirdi.
Tavşan, Hal Maddesi’ne ait değişiklik yapılmasına ait de aracılık maliyetlerinin artmasını kendilerinin de istemediğini lisana getirdi. Tarladan sofraya eser zincirinde “üretici, hal ve perakendeci” süreçlerinin olması gerektiğine işaret eden Tavşan, “Şu anda o denli bir sistem var ki haller bile artık devre dışı kaldı. Büyük marketler piyasayı ele geçirdi. İstediği vakit eser alıyor, istemezse almıyor, üretici de mağdur oluyor. Pazarcıları, halleri, manavları ve mahallî marketleri yaşatmamız lazım.” dedi.
Erken İhtar Sistemi kurulacak olmasının çok kıymetli olduğunu vurgulayan Tavşan, şunları kaydetti:
“Bu sistemle üretim planlaması yapılmış olur. İç ve dış piyasadaki talebe nazaran planlama yapılması gerekiyor. Planlama olmazsa geçen sene patates ve soğanda yaşanan problemler tekrar çıkar. En azından bu planlama yazlık ve kışlık 8 kadar çeşitte yapılır ve ona nazaran çiftçi yönlendirilirse bu eserlerde fiyat dalgalanmaları yaşanmaz. İktisat Islahat Paketi kapsamında açıklanan çalışmaları olumlu buluyor, alanda uygulamasını daima birlikte bekliyoruz.”
Bloomberg HT
