Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) karar metninde de yer verdiği ‘enflasyon’ vurgusunu toplantı özetlerinde de tekrarladı.
TCMB’nin faizleri sabit tuttuğu 14 Temmuz toplantısına ait özetlerde; Heyet, global enflasyon baskılarının para siyasetlerinde ve hasebiyle global finansal piyasalarda data hassaslığını artırdığı ve buna bağlı oynaklıkların görülebileceği tarafındaki görüşünü korumuştur” iafdesine yer verildi.
Toplantı özetinde, “Küresel talepteki süratli toparlanma, emtia fiyatlarındaki artış eğilimi, birtakım kesimlerdeki arz kısıtları ve nakliyat maliyetlerindeki artış milletlerarası ölçekte üretici ve tüketici fiyatlarının yükselmesine yol açmaktadır. Yükselen global enflasyon ve enflasyon beklentilerinin milletlerarası finansal piyasalar üzerindeki tesirleri değerini korumaktadır. Bir evvelki PPK devrinden bugüne, kimi gelişmiş ülkelerde aylık ve yıllık enflasyon beklentilerin üzerinde artmıştır. Siyaset faizlerinin tarihi ortalamaların epey altında seyrettiği gelişmekte olan ülkelerde olağanlaşma sürecinin başladığı ve birtakım merkez bankalarının faiz artırımına gittiği görülmektedir. Bu görünüm, bir evvelki PPK devrine nazaran global finansal şartlarda artan belirsizliklere ve bir ölçü sıkılaşmaya işaret etmektedir. Global risk iştahındaki dalgalı seyir ve uzun vadeli tahvil faizlerinin seyrine ait belirsizlikler global finansal piyasalarda dalgalanmaya yol açmaktadır” denildi.
Gelişmekte olan ülkelere portföy girişlerinin bu PPK periyodunda azalarak da olsa, borçlanma senedi kaynaklı olarak sürdüğü belirtilen özetlerde, bununla birlikte, gelişmiş ülkelerde uzun vadeli tahvil faizlerindeki oynaklık ve global finansal şartların seyri gelişmekte olan ülkelere yönelen portföy akımlarına ait riskleri canlı tutmaktadır” sözü yer aldı.
Özetlerde, “Üretici fiyatları, döviz kuru gelişmelerinin yanı sıra memleketler arası emtia fiyatları ve tedarik zincirlerindeki meselelere bağlı olarak, Haziran ayında da yükselmiştir. Üretici fiyatlarındaki yükseliş ve bu yükselişlerin tüketici fiyatları üzerinde yarattığı baskının, gelişmiş ülkeler dâhil olmak üzere, global ölçekte belirginleştiği izlenmektedir. Başka yandan, güç dışı emtia fiyatlarındaki artış eğiliminin Haziran ayından itibaren hudutlu da olsa yerini gerilemeye bıraktığı gözlenmektedir” denildi.
Ticari kredilerin ölçülü bir seyir izlediği açıklanan toplantı özetlerinde, ” Son periyotta açılma ve ertelenmiş talebe bağlı olarak artış gösteren ferdi kredi kullanımında ise, alınan makroihtiyati önlemlerin tesirleri izlenecektir. Konsey, ferdî kredilerin daha ölçülü bir büyüme sergilemesinin, enflasyon görünümü ve dış istikrar üzerindeki riskleri sınırlamak için kıymetli olduğuna dair yaptığı vurguyu korumuştur. Bu çerçevede, kredilerin seyri ve kompozisyonu makroekonomik istikrar açısından yakından takip edilmektedir” sözleri kullanıldı.
Özetlerde, “Yurt içi iktisadi faaliyet güçlü seyretmektedir. İkinci çeyrekte, salgın kısıtlamalarına ve finansal şartlardaki sıkılaşmaya bağlı olarak iç talep bir ölçü ivme kaybederken, dış talep gücünü korumaktadır. Sanayi üretimi Nisan-Mayıs ayları ortalaması prestijiyle bir evvelki çeyreğe nazaran yüzde 0,4 oranında artmıştır. Sanayi ciro endeksleri, kelam konusu ivme kaybının, salgın önlemlerine de bağlı olarak, yurt içi talep kaynaklı olduğuna dış talebin ise sanayi üretimini desteklediğine işaret etmektedir. Bu periyotta perakende satış hacmi de kısıtlamalar kaynaklı düşüş kaydetmiştir” denildi.
Kısıtlamaların iktisadi faaliyet üzerindeki tesirinin işgücü piyasasına da yansıdığı vurgulanan özetlerde, Nisan ve Mayıs aylarının ortalaması dikkate alındığında toplam işsizlik oranı bir evvelki çeyreğe kıyasla 0,5 puan artarak yüzde 13,5, tarım dışı işsizlik oranı ise 0,7 puan artışla yüzde 15,6 olarak gerçekleşmiştir. Yüksek frekanslı datalar, kısıtlamaların gevşetilmesiyle birlikte iş imkânlarında süratli bir toparlanmaya işaret etmektedir. Bu çerçevede, önümüzdeki periyotta hizmetler bölümünde istihdam artışları görülebileceği kıymetlendirilmektedir. Fakat işgücüne iştirak oranlarındaki artış, istihdam artışlarının işsizlik oranlarına yansımasını sınırlayabilecektir” tabirine yer verildi.
Özetlerde, Para siyaseti duruşu, enflasyon görünümüne yönelik üst taraflı riskler dikkate alınarak, temkinli bir yaklaşımla enflasyonun kalıcı olarak düşürülmesi ve fiyat istikrarı gayesine ulaşılması odağında belirlenecektir. Bu doğrultuda siyaset duruşu, enflasyon gelişmeleri ve enflasyon beklentileri dikkate alınarak dezenflasyon sürecini en kısa müddette tesis edecek ve orta vadeli amaçlara ulaşıncaya kadar bunun sürekliliğini sağlayacak bir sıkılık seviyesinde belirlenmeye devam edilecektir” denildi.
Enflasyonun kısa devirde, başta emtia fiyatları ve yönetilen/yönlendirilen fiyatlar olmak üzere arz ve talep istikametli çeşitli ögelerin tesiriyle oynak bir seyir izlemesinin beklendiği belirtilirken enflasyonda kısa vadede görülebilecek oynaklıkların ana eğilime yansımaları para siyaseti duruşu açısından yakından izlenecektir. Sıkı mali duruş; enflasyon beklentileri, fiyatlama davranışları ve finansal piyasa gelişmeleri bağlamında dışsal ve süreksiz oynaklıklara karşı kıymetli bir tampon fonksiyonu görecektir” sözleri kullanıldı.
Toplantı özetlerinde, “TCMB, fiyat istikrarı temel gayesi doğrultusunda elindeki tüm araçları kararlılıkla kullanmaya devam edecektir. Enflasyonda kalıcı düşüşe işaret eden güçlü göstergeler oluşana ve orta vadeli yüzde 5 amacına ulaşıncaya kadar siyaset faizi, güçlü dezenflasyonist etkiyi koruma edecek halde, enflasyonun üzerinde bir seviyede oluşturulmaya devam edilecektir. Fiyatlar genel seviyesinde sağlanacak istikrar, ülke risk primlerindeki düşüş, zıt para ikamesinin başlaması, Döviz rezervlerinin artış eğilimine girmesi ve finansman maliyetlerinin kalıcı olarak gerilemesi yoluyla makroekonomik istikrarı ve finansal istikrarı olumlu etkileyecektir. Böylece, yatırım, üretim ve istihdam artışının sağlıklı ve sürdürülebilir bir formda devamı için uygun yer oluşacaktır” denildi.
Özetlerde, “Kredi piyasası ve iktisadi faaliyete ait göstergelerin yanı sıra döviz kuru oynaklığı ve ithalat fiyatlarındaki gelişmeler doğrultusunda enflasyon üzerindeki talep ve maliyet istikametli tesirler ehemmiyetini korumaktadır. Uygulanmakta olan sıkı para siyaseti, krediler ve iç talebi sınırlayarak bir yandan talep istikametli ögeleri denetim altına alırken, başka yandan da cari süreçler istikrarındaki güzelleşmeyi desteklemektedir. Bununla birlikte, gelişmiş ülkelerdeki para siyaseti ile global risk iştahına ait görünüm, gelişmekte olan ülkelere yönelik portföy akımları üzerindeki riskleri canlı tutmaktadır. Konsey, para siyasetinde fiyat istikrarı amacı doğrultusunda finansal istikrara yönelik riskleri de gözeten bir yaklaşım sergilemeyi sürdürecektir. Şura, fiyat istikrarının sağlanması için, güçlü bir siyaset uyumuyla tüm paydaşları içeren bütüncül bir makro siyaset bileşimine gereksinim bulunduğu değerlendirmesini yinelemiştir” sözleri kullanıldı.
TCMB’nin 14 Temmuz tarihli toplantısının karar metninde enflasyona ait değerlendirmeler öne çıkmıştı. Metinde son devirde ithalat fiyatları ve yönetilen/yönlendirilen fiyatlardaki artışların yanı sıra, talep şartları, birtakım dallardaki arz kısıtları, açılmanın tesiriyle yaz aylarında enflasyonda oynaklık görülebileceğine dikkat çekilmişti.
Bu oynaklığın ve enflasyon beklentilerindeki yüksek düzeylerin fiyatlama davranışları ve enflasyon görünümü üzerinde risk oluşturmaya devam ettiği vurgulanmıştı.
Bloomberg HT
