ABD’de lider adayları Donald Trump ve Joe Biden’ı karşı karşıya getiren birinci canlı yayın tartışmasında, yüklü olarak iç siyaset gündemi ve 3 Kasım seçimleri tartışılırken, adayların birbirlerine yönelik sert tenkitleri dikkati çekti.
Cumhuriyetçilerin lider adayı Trump ve Demokratların lider adayı Joe Biden, Cleveland’da Fox News sunucusu Chris Wallace’ın moderatörlüğünde birinci canlı yayın tartışmasını yaptı.
Yüksek Duruşmaya yargıç atanması husus başlığı ile başlayan tartışmada, Trump, aday gösterdiği Amy Barrett’ın vazifesinin onaylanması için önlerinde gereğince vakit olduğunu savundu.
Trump, ülkedeki seçimler sonucunda hem Beyaz Saray’ı hem de Senatoyu kazandıklarını belirterek, “Biz seçimleri kazandık ve münasebetiyle Barrett’ı seçme hakkımız var. Çok az insan bunun aykırısını söyler. Bu ortada Demokratlar şu anda bizim yerimizde olsa, seçim yapmamayı düşünmezlerdi bile.” dedi.
Biden ise ülkedeki seçim sürecinin hali hazırda başladığını ve 10 binlerce insanın ülkedeki erken oylama sistemi ile oylarını kullandığını vurgulayarak, “Şu anda olması gereken beklemek. Bekleyip, bu seçimin sonucunu görmemiz lazım. Zira Amerikan halkının kendi görüşünü belirtme yolu, kimi, lider ve lider yardımcısı olarak seçtikleridir.” diye konuştu.
ABD Lideri Trump ise Biden’ın Yüksek Duruşma yargıcı seçimi için şubata kadar beklenmesi fikrine karşı çıkarak, “ABD Lideri 4 yıllığına seçilir, 3 yıllığına değil. Şu anda Senato bizde, seçilmiş bir liderimiz var.” dedi.
– Trump ve Biden ortasında Obamacare atışması
Biden, Trump idaresinin, “Obamacare” olarak da bilinen sıhhat maddesinden kurtulmak istediğini belirterek, “Trump başkanlık için yarışırken bu maddeden kurtulmaya çalışıyordu. Artık de Yüksek Duruşmada bu maddeyi bitirmek istiyor. Bunun sonucunda 20 milyon insanın sıhhat sigortası kesilecek.” diye konuştu.
Trump ise Biden’ın, Vermont Senatörü Bernie Sanders ile bir “manifesto” yayımladığını belirterek, “Bu manifestoda sosyalist bir sıhhat sistemi vardı.” sözünü kullandı.
Biden’ın Demokrat Partinin lider adayının belirlendiği ön seçimlerde Sanders’ı yendiğini söylemesi üzerine ise Trump, “Sanders yarıştan çekilmeseydi, tüm ön seçimleri kaybedecektin.” dedi.
– Biden, Trump’ı yalancı olarak niteledi
Bunun üzerine Biden, “Trump’ın söylediği her şey palavra. Ben palavraları ortaya dökmek için burada değilim, herkes Trump’ın yalancı olduğunu biliyor.” tabirlerini kullandı.
Biden’ın ortada bir manifesto olmadığını tez etmesi üzerine Trump, Biden’a dönerek, “Sen sola karşı kaybettin. Sanders ile bir plan üzerine anlaştın.” dedi.
Trump, Obamacare yerine daha sürdürülebilir bir sistem getirdiklerini savunarak, “Obamacare bir felaketti. Çok kıymetliydi. Hiçbir işe yaramadı.” diye konuştu.
Öte yandan Biden, Trump’ın elinde, sıhhat konusunda imzaladığı başkanlık kararnamelerinden öteki bir sıhhat planı olmadığını savundu.
Biden ve Trump’ın birbirinin kelamını daima kesmesi nedeniyle moderatör Wallace’ın uyarısı üzerine Biden, Trump hakkında, “Bu palyaço ile ile konuşmak çok güç, özür dilerim bu insanlardan.” dedi.
– “Trump’ın Kovid-19’a karşı planı yok”
Trump ve Biden, ikinci mevzu başlığı olarak, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) konusunda kozlarını paylaştı.
Biden, ABD’de şu ana kadar 200 binden fazla kişinin virüs nedeniyle hayatını yitirdiğini ve 7 milyondan fazla kişinin virüse yakalandığını vurgulayarak, “Bu sayılar Lider Trump’a sunulduğunda, ‘neyse o’ diyor. Evet bu sen olduğun için ne oluyorsa o. Zira Trump’ın bir planı yok. Ortaya hiçbir şey koymadı. Trump, şubat ayında krizin ne kadar önemli olduğunu biliyordu. Bunun ölümcül bir hastalık olduğunu biliyordu. Pekala ne yaptı? İnsanları uyarmadı.” tabirlerini kullandı.
Trump’ın, hastalık önemli boyutlara gelene kadar beklediğini savunan Biden, “Trump’ın hala önemli bir planı yok.” dedi.
Biden, mart ve temmuz aylarında Kovid-19’a karşı planlarını açıkladıklarını belirterek, “Artık sığınağından çıkmalısın, kafanı, gömdüğün kumdan çıkarmalısın. Oval Ofis’e işinin başına dönüp, Cumhuriyetçi ve Demokratları bir ortaya getirip yapılması gerekeni yapmalısın.” biçiminde konuştu.
– Trump: “Olanlar Çin’in suçu”
Trump ise,”Biz sizi dinleseydik, ülkenin birçok kısmı açık kalırdı ve meyyit sayımız 200 bin değil de 2 milyon olurdu. Bu olanlar Çin’in kabahati. Çin bunun olmasına müsaade vermemeliydi.” dedi.
Çin, Rusya ve Hindistan üzere ülkelerin gerçek meyyit sayısını sakladığını tez eden Trump, yakın vakitte ellerinde virüse karşı bir aşı ve ilaç olacağını kaydetti.
Basının tarafsız olmadığını belirten Trump, “Sana iyi bir basını, bana berbat basını veriyorlar.” tabirini kullandı.
Trump’ın, Biden’ın lider yardımcısı olduğu periyottaki Domuz Gribi salgınını iyi yönetemediğini savunması üzerine ise Biden, “O salgında 200 bin değil, 14 bin insan öldü.” cevabını verdi.
– Trump ve Biden ortasında miting atışması
Aşı konusunda ise Biden, Trump’ın kelamlarından çok bilim insanlarının yaptığı açıklamalara güveneceklerini söyledi.
Biden’ın Trump’ın zekası konusunda konuşması üzerine Trump, “Sen bana zekadan mı kelam ediyorsun? Sen Delaware Eyalet Üniversitesine gittiğini söyledin fakat gittiğin yüksekokulun ismini unuttun. Sen yüksek okuldan mezunsun. Sınıfında da son sıralardaydın.” sözlerini kullandı.
Trump, çok kişinin iştirakiyle yaptığı mitinglere ait ise, “İnsanlar benim söylediklerimi duymak istiyor. Şu ana kadar bir sorun yaşamadık. Zira dış yerde yapıyoruz.” dedi.
Biden ise, “Trump toplumsal aralık konusunda büsbütün sorumsuzca davranıyor. Onu, bunu yapmamaya davet ediyorum. Ahmakça davranıyor.” diye konuştu.
– “Bu adam ülkeyi yok edecek”
Iktisat siyasetlerinin da ele alındığı tartışmada, Trump “tarihin en büyük iktisadını inşaa ettiklerini” lakin Kovid-19 salgını nedeniyle ekonomik faaliyetin durduğunu anlattı.
Trump, ekonomik faaliyetin olağana döndüğüne işaret ederek, 10,4 milyon çalışanın 4 ayda işlerine geri döndüğünü ve bunun bir “rekor” olduğunu kaydetti.
Iktisadın süratli olağanlaşmasına temkinli yaklaşan Biden’ı eleştiren Trump, “Bu adam tüm ülkeyi kapatacak ve yok edecek.” dedi. Biden ise Kovid-19 krizinde Trump üzere milyoner ve milyarderlerin çok iyi iş çıkardığını söyledi.
– “Milyonlarca dolar vergi ödedim”
Artan Kovid-19 olaylarına karşın Trump’ın iktisadın normalleşmesinde ısrarcı olduğunu belirten Biden, Kovid-19 krizi çözülene kadar iktisadın düzeltilemeyeceğini lisana getirdi. Ayrıyeten Biden, Trump idaresini küçük işletmelere yardım etmek için hiçbir şey yapmamakla suçladı.
Trump ise insanların, okulların açılmasını ve iktisadın olağanlaşmasını istediğini belirterek, “İnsanlar eyaletlerin kapanmasını istemiyor. New York’a bakıyorum, çok üzücü. New York’ta neler oluyor, neredeyse bir hayalet kasaba üzere.” dedi.
New York Times’ta yer alan ve 2016 ile 2017 yıllarında yalnızca 750 dolar federal gelir vergisi ödediği tarafındaki haberin sorulması üzerine Trump, “Milyonlarca dolar vergi ödedim.” karşılığını verdi.
Biden’ın, vergi beyannamelerini yayımlamasını istemesi üzerine Trump, yakında bunu yapacağını söyledi.
– “Sen Amerika’nın gördüğü en makûs başkansın”
Trump’ın vergi düzenlemelerini eleştiren Biden, kelam konusu düzenlemelerin, Trump’ı bir öğretmenden daha az vergi ödeyecek duruma getirdiğini, Trump’ın vergi kanunundan faydalandığını ve bu nedenle vergi indirimlerini kaldıracağını lisana getirdi. Biden, Trump’ın karşı çıkması üzerine, “Sen Amerika’nın gördüğü en makus lidersin.” tabirini kullandı.
Trump’ın ticaret mutabakatlarını da eleştiren Biden, ABD’nin Çin’e karşı evvelkinden daha yüksek dış ticaret açığı olduğunu aktardı.
Trump’ın, “Biden’ın oğlunun, yolsuzluk argümanları nedeniyle vazifeden alınan Moskova Belediye Liderinin eşinden 3,5 milyon dolar aldığı” argümanlarını sorması üzerine Biden, bunun hakikat olmadığını ve oğlunun yanlış bir şey yapmadığını söyledi.
AA
Bloomberg HT
