Türkiye, 100 kilometrelik uzay hududunu aşacak hibrit motorlu birinci roketinin test atışlarına Mart’ta başlayacak ve testlere yıl boyunca devam edecek. Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, “Bu yaz sonunda inşallah 100 kilometre dediğimiz uzay hududunu aşacak roketimizin ateşlemesini Delta V şirketimiz yapacak” dedi. Varank, uzaya büyük yükler taşıyacak roketlerin geliştirilmesi ve bu roketlerin ateşleneceği uzay limanı kurma konusunda ülkelerle görüşmelerini sürdürdüğünü söyledi.
Varank, Bloomberg’le gerçekleştirdiği mülakatta, Türkiye’nin ulusal uzay programından, yerli aşı ve yerli arabaya kadar çeşitli bahislerde soruları yanıtladı:
“Yaz sonu uzay sonu aşılacak”
Bu yaz sonunda inşallah 100 kilometre dediğimiz uzay sonunu aşacak roketimizin ateşlemesini Delta V şirketimiz yapacak. Türkiye’den muhtemelen Sinop’tan ateşlemesini yapacak ve uzay sonunu aşacak.
“Hibrit motor fark oluşturmak için”
Dünyada sıvı yakıtlı ve katı yakıtlı motor teknolojileri var. Hibrit dediğimiz sıvı oksitleyici ile katı yakıtın bir ortada kullanıldığı teknoloji ileride çok fark oluşturabilir. Çok daha uygun fiyatlı yani 10’da 1 maliyetle tesir gücü elde edebildiğiniz motorları uzayda kullanarak kıymetli avantajlar elde edebilirsiniz.
“İHA yetmezse müşahede uydusu”
Bilhassa müşahede uyduları ülkelere ulusal güvenlik konusunda büyük avantajlar sağlıyor. Bugün ABD’nin yüzlerce uydusu var dünyanın istediği noktasını istediği an gözetleyebiliyor, oradan imaj alabiliyor. Biz de terörle gayret eden bir ülkeyiz. Bugün terör operasyonu yaptığımız yerleri rahat biçimde gözetleyebiliyoruz. Neden? Zira İHA teknolojimiz çok yüksek. Ancak bugün Akdeniz’in ortasında bir operasyon yapmamız gerektiğinde tahminen İHA’larımızın menzili oraya yetişmeyecek. O vakit neye gereksinimimiz olacak? Bir uyduya. Hasebiyle tüm bu alanların hem dünya iktisadıyla hem de natürel ki ulusal güvenliğimiz ve tam bağımsızlığımızla ilgisi var.
“Büyük roketler için işbirliği”
Şu anda Space X, 40-50 tonluk yükleri uzaya taşıyan roketleri çalışıyor. Buraya gelebilmemiz çok kolay değil. Hasebiyle bu teknolojilerde başarılı olmuş lakin kendini güncellememiş ülkeler var. Biz bunlarla da bağlantı halindeyiz ve onlara şunu öneriyoruz; ‘gelin bu tip teknolojileriniz varsa bunu bir arada geliştirelim.’
“Ekvator’da liman arayışındayız”
Uzaya erişimin en kıymetli alanlarından biri de natürel ki space port dedğimiz uzay limanları. Bunları şayet Ekavator’a yakın bir yerden fırlatırsanız daha avantajlı olabiliyor. Ülke ismi vermiyoruz lakin ikinci bir memleketler arası işbirliği alanımız bu manada birlikte bir space port geliştirmek.
“2023’te roketimiz 3 günde ulaşacak”
2023’teki gayemiz şu; biz bir uzay aracı tasarlayacağız. Bunun tasarımı büsbütün bize ilişkin olacak. İçindeki ekipman, yazılımı bize ilişkin olacak. Bizi dünya yörüngesinden aya götürecek motor bize ilişkin olacak. Bunu yönetim edeceğimiz yer istasyonu Türkiye’de olacak. Biz milletlerarası bir firmaya diyeceğiz ki, bu Rusya da olabilir, ABD de olabilir, diğer bir ülke de; ‘Bizim uzay aracımızı sizin roketinizle yörüngeye çıkaracağız.’ Yakın yörüngede uzay aracımız roketten ayrıldıktan sonra uzay aracımızın roketini ateşleyeceğiz ve aya 3 günde ulaşıp ayla temas gerçekleştireceğiz. Bunun motorunu da Delta V yapacak.
“Hedeflerimiz askeri değil barışçıl”
Türkiye Uzay Ajansı’nın bütün amaçları barışçıl gayeler. Asla askeri hiçbir gayemiz yok. Buradan çıkacak teknolojiler savunma sanayiinde kullanılabilir, diğer bölümlerin tamamında kullanılabilir. Bugün internet nasıl çıktı? Bir savunma sanayii projesiydi, ABD’den çıktı. Münasebetiyle uzayda geliştirtiğiniz bir projenin size çarpan tesiri oluyor.
“Belki VLP aşısı en tesirlisi olur”
Aşı geliştirme süreçlerinde biraz geri kalmış olabiliriz. Fakat pandemi bu sene, seneye bitecek üzere de görünmüyor. Ayrıyeten gelişmiş ülkelerin yoksul ülkelere hiç aşı göndermediğini de görüyoruz. Biz tahminen en süratli aşıyı geliştiremedik lakin hocalarımızın teknolojilerine çok güveniyoruz, tahminen dünyadaki en tesirli aşılardan birisini geliştireceğiz.
“BioNTech kanser için merkez düşünüyor”
BioNTech’e birlikte aşı üretmeyi teklif ettik. TÜBİTAK Liderimiz Hasan Mandal daima görüşüyor. Uğur Şahin hoca bilhassa kanser çalışmalarında Türkiye ile birlikte çalışmak istiyor. Türkiye’de bir merkez açma niyeti var. Biz kendilerine Türkiye’deki ortamı, teşvikleri, imkan ve kabiliyetleri anlattık.
“Otomobili 2022 sonunda banttan indireceğiz”
Türkiye’nin arabası planlandığı biçimde, başarılı seviyede devam ediyor. 2022 sonunda seri üretim bandından araçlarımızı indirmeyi başaracağız. Bu proje de hakikat vakitte yanlışsız projeye yatırımın örneklerinden biri. Bütün markalar bugün elektrikli araçlarını erkene çekmeye başladılar.
Bloomberg HT
